Những trải nghiệm cuộc sống tác động lên gen của trẻ

"Di truyền học biểu sinh" là một lĩnh vực nghiên cứu khoa học mới nổi, tập trung vào cách tác động của môi trường - tức là các trải nghiệm của trẻ em - lên biểu hiện gen ở trẻ. Trong quá trình phát triển, ADN tạo nên các vùng tích luỹ chỉ thị hoá học, vùng này quyết định một gen sẽ được biểu hiện ở mức độ nào. Sự tổ hợp các chỉ thị hoá học được biết đến là "epigenome".

Những trải nghiệm khác nhau của trẻ sẽ sắp xếp lại các chỉ thị hoá học này. Điều này giải thích nguyên nhân cặp song sinh cùng trứng, giống nhau về mặt di truyền có thể biểu hiện hành vi, kỹ năng, sức khoẻ và thành tích khác nhau. Quan điểm cho rằng không thể thay đổi được gen đã không còn chính xác. Sự bẩm sinh và sự nuôi dưỡng không còn là hai yếu tố độc lập mà chúng luôn song hành với nhau.

Di truyền học biểu sinh giải thích cách thức mà những trải nghiệm ban đầu có thể tạo nên những tác động lâu dài.

Các gen trẻ được di truyền từ cha mẹ cung cấp thông tin định hướng cho sự phát triển của trẻ. Ví dụ như trẻ có thể phát triển chiều cao ra sao hay trẻ có thể có khí chất như thế nào. Khi những trải nghiệm trong quá trình phát triển sắp xếp lại các dấu hiện biểu sinh chi phối biểu hiện của gen, chúng có thể tác động tới việc gen có giải phóng những thông tin di truyền hay không và như thế nào.

Do đó, "epigenome" có thể bị tác động bởi những trải nghiệm tích cực như các mối quan hệ có tính hỗ trợ và các cơ hội học tập hoặc những ảnh hưởng tiêu cực như độc tố từ môi trường hay điều kiện sống nhiều áp lực. Mỗi yếu tố này đều để lại một dấu hiệu biểu sinh riêng biệt trên gen. Những dấu hiệu này có thể tạm thời hoặc vĩnh viễn và cả hai dấu hiệu đều có thể dễ dàng kích hoạt hoặc bất hoạt gen.

Nghiên cứu gần đây chứng minh rằng có thể đảo ngược được những thay đổi tiêu cực nhất định và khôi phục những chức năng có ích. Tuy nhiên, phương pháp tốt nhất là củng cố các mối quan hệ tích cực và giảm căng thẳng để xây dựng bộ não khoẻ mạnh từ ban đầu.

Bộ não trẻ đặc biệt nhạy cảm với những thay đổi biểu sinh.

Từ những trải nghiệm rất sớm, giai đoạn bộ não phát triển nhanh nhất sẽ gây ra sự thích nghi biểu sinh, từ đó ảnh hưởng tới việc các gen có giải phóng thông tin di truyền hay không, khi nào và như thế nào để xây dựng xu hướng tương lai về sức khoẻ, kỹ năng và khả năng chống chọi.

Đó là lý do rất cần hỗ trợ và chăm sóc trẻ tích cực trong những năm đầu tiên. Các dịch vụ như chăm sóc sức khoẻ chất lượng cao cho tất cả phụ nữ mang thai, trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi, cũng như hỗ trợ cho những người mới làm cha mẹ và người chăm sóc, giúp tạo ra các tác động về mặt hoá học liên quan đến gen của trẻ. Mối quan hệ giàu tính hỗ trợ và trải nghiệm học tập phong phú tạo ra dấu hiệu biểu sinh tích cực kích hoạt tiềm năng di truyền.

Nguồn tham khảo: https://developingchild.harvard.edu/resources/what-is-epigenetics-and-how-does-it-relate-to-child-development/