Tuổi thọ có được quy định bởi gen?

Tuổi thọ của một người chịu ảnh hưởng từ hệ gen, môi trường và lối sống. Từ khi môi trường được cải thiện vào những thập niên đầu của thế kỉ XX, tuổi thọ của con người đã được kéo dài đáng kể. Các tiến bộ này bao gồm sự cải thiện rõ rệt của thức ăn và nước sạch, nhà ở và chất lượng cuộc sống tốt hơn, giảm thiểu tiếp xúc bệnh truyền nhiễm và tăng tiếp cận với các chăm sóc y tế.

Tuổi thọ có được quy định bởi gen?

Đáng kể nhất là những tiến bộ về sức khỏe cộng đồng giúp giảm nguy cơ tử vong sớm ở trẻ sơ sinh, tăng khả năng sống sót của trẻ em và tránh các bệnh nhiễm trùng và truyền nhiễm. Tuổi thọ trung bình của người dân Hoa Kỳ là khoảng 80 năm, nhưng cũng có một số người sống lâu hơn rất nhiều.

Các nhà khoa học đang nghiên cứu những người ở độ tuổi 90 (được gọi là nonagenarians) và 100 (được gọi là centenarians, bao gồm cả semi-supercentenarians - những người từ 105 đến 109 tuổi và supercentenarians - những người từ 110 tuổi trở lên) để xác định những yếu tố ảnh hưởng tới tuổi thọ của họ. 

Các nghiên cứu cho thấy những người sống thọ có rất ít điểm tương đồng với nhau về giáo dục, thu nhập hoặc nghề nghiệp. Tuy nhiên, họ lại có khá nhiều điểm tương đồng về lối sống: hầu hết không hút thuốc, không béo phì và kiểm soát căng thẳng tốt. Và phần lớn những người này là phụ nữ.

Do những lối sống lành mạnh, những người lớn tuổi này có nguy cơ thấp mắc các bệnh mạn tính liên quan đến tuổi tác như cao huyết áp, bệnh tim, ung thư và tiểu đường so với những người cùng tuổi.

Nghiên cứu về gen trường thọ là một môn khoa học đang phát triển. Người ta ước tính 25% biến thể trong vòng đời của một người được quyết định bởi di truyền, nhưng tại gen nào và cách những biến thể này ảnh hưởng tới tuổi thọ thì vẫn chưa được làm rõ.

Một vài trong số các biến thể phổ biến (được gọi là đa hình) liên quan đến các nhịp sống lâu được tìm thấy trong các gen APOE, FOXO3 và CETP, nhưng chúng không được tìm thấy ở tất cả các cá nhân có tuổi thọ đặc biệt.

Có khả năng các biến thể trong nhiều gen, một số trong đó không xác định được, hoạt động cùng nhau để hỗ trợ nâng cao tuổi thọ. Một số biến thể trên gen góp phần kéo dài tuổi thọ có liên quan đến việc duy trì và hoạt động cơ bản của các tế bào. Các chức năng bao gồm sửa chữa DNA, duy trì telomere (phần kết thúc nhiễm sắc thể) và bảo vệ tế bào khỏi tổn thương từ các gốc tự do.

Các gen khác có liên quan tới nồng độ lipid (mỡ) máu, phản ứng viêm, hệ tim mạch và miễn dịch đóng góp đáng kể vào gia tăng tuổi thọ vì chúng giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim (nguyên nhân tử vong chính ở người già), đột quỵ và kháng insulin.

Nguồn bài viết: https://ghr.nlm.nih.gov/primer/traits/longevity

Xem thêm:

• Xét nghiệm gen là gì? lợi ích của đột biết di truyền?
• TOP 5 chế độ ăn giảm cân tại nhà bạn nên biết