Hội chứng Reye là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa

Hội chứng Reye là một rối loạn hiếm gặp gây tổn thương não và gan. Hội chứng có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp nhất ở trẻ em. Hội chứng Reye thường xảy ra ở trẻ em bị nhiễm virus, chẳng hạn như thủy đậu hoặc cúm. Dùng aspirin để điều trị những bệnh lý như nhiễm trùng làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh Reye.

Vì vậy hãy thận trọng khi cho trẻ em hoặc thanh thiếu niên dùng aspirin khi bị sốt hoặc đau. trẻ em trên 3 tuổi, trẻ em và thanh thiếu niên đang hồi phục sau bệnh thủy đậu hoặc các triệu chứng giống như cúm không nên dùng aspirin.

1. Các triệu chứng của hội chứng Reye

Các triệu chứng của hội chứng Reye xuất hiện nhanh chóng. Chúng thường xuất hiện trong vài giờ. Đối với trẻ em dưới 2 tuổi, các dấu hiệu đầu tiên của hội chứng Reye có thể bao gồm:

• Tiêu chảy
• Thở nhanh

Đối với trẻ lớn hơn và thanh thiếu niên, các dấu hiệu và triệu chứng ban đầu có thể bao gồm:

• Nôn mửa liên tục 
• Buồn ngủ bất thường hay ngủ gà

Khi tình trạng tiến triển, các dấu hiệu và triệu chứng có thể trở nên nghiêm trọng hơn, bao gồm:

• Dễ bị kích thích, cáu kỉnh, hung hăng hoặc phi lý trí
• Lú lẫn, mất phương hướng hoặc ảo giác
• Yếu hoặc liệt ở tay và chân
• Co giật 
• Giảm mức độ nhận thức
• Hôn mê

Những dấu hiệu và triệu chứng này cần được điều trị khẩn cấp.

2. Nguyên nhân gì gây ra hội chứng Reye

Các chuyên gia không chắc chính xác nguyên nhân gây ra hội chứng Reye. Có bằng chứng tin cậy cho thấy hội chứng có thể được kích hoạt khi mọi người điều trị nhiễm vi-rút bằng aspirin. Hội chứng này xảy ra ở trẻ em và thanh thiếu niên có rối loạn oxy hóa axit béo tiềm ẩn.

Đây là một dạng rối loạn chuyển hóa khiến cơ thể không thể phân hủy các axit béo. Các loại thuốc không kê đơn khác cũng có thể chứa thành phần salicylat tương tự như những chất có trong aspirin. Ví dụ, chúng cũng được tìm thấy trong:

• Bismuth subsalicylate (Pepto-Bismol, Kaopectate)
• Các sản phẩm có chứa dầu cây lộc đề xanh (đây thường là thuốc bôi ngoài da)

Những sản phẩm này không nên dùng cho trẻ em có thể bị, hoặc đã bị nhiễm virus. Bạn cũng nên tránh sử dụng chúng trong vài tuần sau khi con bạn được chủng ngừa bệnh thủy đậu. Ngoài ra, người ta cho rằng việc tiếp xúc với một số hóa chất như chất pha loãng sơn hoặc thuốc diệt cỏ có thể góp phần vào sự phát triển của hội chứng Reye.

3. Trẻ nào có thể mắc hội chứng Reye

Trẻ em và thanh thiếu niên bị rối loạn oxy hóa axit béo tiềm ẩn là những đối tượng có nguy cơ mắc hội chứng Reye cao nhất. Các xét nghiệm sàng lọc có thể cho biết con bạn có mắc chứng rối loạn này hay không. Trong một số trường hợp, Reye có thể là một tình trạng chuyển hóa tiềm ẩn được bộc phát và phát triển lên khi nhiễm vi rút.

Nếu bạn sử dụng aspirin để điều trị các triệu chứng nhiễm vi-rút ở trẻ em hoặc thanh thiếu niên, chúng có nguy cơ cao phát triển hội chứng Reye. Hội chứng Reye cực kỳ hiếm gặp, đó là một phần lý do tại sao kiến thức của chúng ta về hội chứng này vẫn còn hạn chế. Ít hơn 20 trường hợp đã được báo cáo hàng năm kể từ năm 1988. Tỷ lệ sống sót ở hội chứng Reye là khoảng 80%.

4. Điều trị hội chứng Reye như thế nào?

Reye là một tình trạng nghiêm trọng và có thể là một trường hợp cấp cứu y tế, vì vậy điều trị sớm là điều cần thiết. Hầu hết các ca bệnh cần phải nhập viện. Trong trường hợp nghiêm trọng, trẻ sẽ được điều trị tại phòng chăm sóc đặc biệt.

Không có cách chữa trị hội chứng Reye. Vì vậy, việc điều trị mang tính chất hỗ trợ, tập trung vào việc giảm các triệu chứng và biến chứng. Các bác sĩ sẽ đảm bảo trẻ vẫn đủ nước và duy trì cân bằng các chất điện giải. Họ sẽ đánh giá tình trạng hô hấp (tim và phổi) và chức năng gan sẽ được theo dõi cẩn thận. Trẻ bị co giật sẽ được dùng các loại thuốc thích hợp để kiểm soát triệu chứng và các tác dụng phụ của chúng.

Một số loại thuốc thường được sử dụng để điều trị hội chứng Reye bao gồm:

• Truyền dịch đường tĩnh mạch. Glucose và dung dịch điện giải có thể được truyền qua đường truyền tĩnh mạch.
• Insulin để tăng chuyển hóa glucose
• Corticosteroid để giảm sưng não
• Thuốc lợi tiểu để loại bỏ chất lỏng dư thừa

Những thuốc này được chỉ định bởi bác sĩ trong những trường hợp cụ thể. Trong trường hợp nghiêm trọng, có thể sử dụng máy thở nếu trẻ thở không hiệu quả hoặc quá chậm.

Hội chứng Reye được chẩn đoán càng sớm thì kết quả của trẻ càng tốt. Nếu một trường hợp tiến triển đến giai đoạn muộn thì trẻ có thể bị tổn thương não vĩnh viễn. 

5. Ngăn ngừa hội chứng Reye

Hội chứng Reye đã thuyên giảm vì bác sĩ và cha mẹ không còn cho trẻ uống aspirin thường xuyên nữa Nếu con bạn bị đau đầu, tốt nhất bạn nên dùng acetaminophen để điều trị. Tuy nhiên, hãy chắc chắn rằng chỉ sử dụng số lượng được khuyến cáo. Quá nhiều acetaminophen có thể làm tổn thương gan. Nếu cơn đau hoặc cơn sốt của trẻ không giảm bớt nhờ acetaminophen, hãy đi khám bác sĩ.

6. Kết quả lâu dài của hội chứng Reye là gì?

Hội chứng Reye ít khi gây tử vong. Tuy nhiên, nó có thể gây ra các mức độ tổn thương não vĩnh viễn khác nhau. Đưa trẻ đến phòng cấp cứu ngay lập tức nếu bạn thấy các dấu hiệu:

• Lú lẫn
• Ngủ gà
• Các triệu chứng tâm thần kinh khác

Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán và điều trị y khoa.

Nguồn tham khảo:

1. https://www.healthline.com/health/reye-syndrome 
2. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/reyes-syndrome/symptoms-causes/syc-20377255