Chỉ số IQ là gì? Có được quyết định bởi gen di truyền?

IQ là gì, có do di truyền hay không, làm sao để cải thiện, bất cứ cha mẹ nào đang quan tâm tới việc phát triển tài năng cho con cái đều nên tìm hiểu về vấn đề này.
Mai Khanh
Tác giả bài viết: Mai Khanh. Bác sĩ tham vấn: BS Hà Thị Mỹ Hạnh09/12/2020

Nói đến trí tuệ, hầu hết chúng ta đều nghĩ đến chỉ số IQ. Những ai sở hữu IQ cao sẽ có đầu óc vô cùng sáng tạo, do họ có lối tư duy vô cùng logic, trí nhớ tuyệt vời, vì vậy mà những người IQ cao có thể tiếp thu và ghi nhớ mọi thứ rất nhanh chỉ trong một thời gian ngắn.

Vậy IQ là gì, có do di truyền hay không, làm sao để cải thiện, bất cứ cha mẹ nào đang quan tâm tới việc phát triển tài năng cho con cái đều nên tìm hiểu về vấn đề này.

1, Chỉ số IQ là gì?

Chỉ số thông minh (IQ) là điểm số được sử dụng rộng rãi nhất để đánh giá trí thông minh và đo lường nhiều kỹ năng từ ngôn ngữ đến không gian. Trí thông minh được xem là một thước đo tổng thể của nhiều kỹ năng khác nhau, thường được tính từ các bài kiểm tra IQ.

Tuy nhiên, mỗi kỹ năng đều được cho là biểu hiện của trí thông minh nói chung, như là khả năng giải quyết vấn đề, thao tác không gian hoặc thu nhận ngôn ngữ.

Chỉ số IQ là gì? Có được quyết định bởi gen di truyền?

Chỉ số IQ là viết tắt của cụm từ “Intelligence Quotient”, tức chỉ số trí tuệ. Chỉ số IQ trung bình của người Việt Nam là 100. Chỉ số IQ thường được biết đến là “động cơ tinh thần” của não bộ. Nói cách khác, IQ càng cao, não bạn càng làm được nhiều thứ hơn và nhanh nhạy hơn. Bỏ qua các yếu tố phụ, người có IQ 120 sẽ đọc và hiểu một cuốn sách toán nhanh hơn, thấu đáo hơn người có IQ 80.

👉 Xem Ngay: Hướng nội là gì? Có ảnh hưởng từ gen di truyền hay không?

2, Những yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số IQ

Một số nghiên cứu cho thấy rằng, chỉ số IQ có thể dự đoán được thành công về mặt xã hội, công việc, giáo dục và tuổi thọ của một người. Vì vậy, người có IQ cao thường được giáo dục chu đáo hơn, nắm những vị trí cao hơn trong công việc và có thu nhập tốt hơn những người có IQ thấp.

Tuy nhiên, điều này không phải lúc nào cũng đúng. Một số học thuyết cho thấy những yếu tố khác như sự chăm chỉ, kỹ năng xã hội và sự kiên trì quyết định đến thành công nhiều hơn là chỉ số IQ. Tương tự, có rất nhiều tranh cãi trong cộng đồng khoa học để trả lời cho câu hỏi “Mức độ ảnh hưởng/quyết định của gen và môi trường lên chỉ số IQ là bao nhiêu?”

Một số nhà khoa học tin rằng các yếu tố môi trường cũng như cách bạn được nuôi dạy ảnh hưởng rất nhiều đến trí thông minh của bạn ở tuổi trưởng thành. Một gen liên quan đến trí thông minh là PLXNB2.

Gen này giúp não bộ tạo nên một mạng lưới tế bào não liên kết. Mạng lưới này càng hoạt động tốt, tế bào não càng kết nối nhanh và hiệu quả. Nhờ vậy, “động cơ tinh thần” của não bộ sẽ được tăng cường, dẫn đến IQ cao hơn. Những yếu tố ảnh hưởng đến IQ: 

  1. Phương pháp giáo dục
  2. Ăn uống
  3. Luyện tập
  4. Di truyền

👉 Xem Ngay: Gen không chỉ ảnh hưởng tới IQ mà còn quyết định năng lực học thuật ở trường của bạn

Chỉ số IQ là gì? Có được quyết định bởi gen di truyền?

3, Làm thế nào để cải thiện IQ cho trẻ dưới góc nhìn di truyền

Để cải thiện trí thông minh (IQ) cho trẻ, chúng ta thường biết đến các biện pháp như: các trò chơi phát triển trí thông minh, ghi nhớ, giải quyết vấn đề; chế độ dinh dưỡng hợp lý; trò chuyện cùng trẻ và có phương pháp giáo dục thích hợp...

Tuy nhiên, mỗi đứa trẻ là duy nhất và kiểu gen của chúng là khác nhau. Việc hiểu được điểm mạnh cũng như điểm hạn chế về mặt chỉ số trí thông minh di truyền sẽ giúp cha mẹ có phương pháp phù hợp nhất với con mình.

Ví dụ như: Con bạn mang biến thể GG (trên gen FOXO3) dễ bị giảm IQ do tác hại của các gốc tự do nên cần bổ sung thực phẩm chống oxy hóa. Người mang gen "nhạc trưởng", cần cố gắng và nỗ lực nhiều hơn với các nhiệm vụ phức tạp.

3, Chỉ số IQ và EQ có phải do di truyền?

Chỉ số IQ và EQ ở trẻ được thừa hưởng từ bố mẹ?

Một nghiên cứu của các nhà khoa học từ Đại học Cambridge, Viện Pasteur, Đại học Paris Diderot23andMe với sự tham gia kiểm tra EQ của 46.861 người đã kết luận rằng “Trẻ có chỉ số EQ cao hay thấp một phần là do được thừa hưởng từ bố mẹ. Điều này có nghĩa, chỉ số EQ của trẻ không chỉ hình thành trong quá trình được bố mẹ nuôi dạy mà còn do gen di truyền”.

Trong khi đó, các nghiên cứu về các cặp sinh đôi cho thấy, chỉ số IQ của các cặp song sinh cùng trứng giống nhau hơn so với các cặp song sinh khác trứng. Hoặc anh chị em ruột sống cùng nhà với nhau có chỉ số IQ giống nhau hơn so với anh chị em được nhận nuôi sống chung trong gia đình của bố mẹ nuôi.

Như vậy, cả EQ và IQ đều có tính di truyền. Song EQ hay IQ quan trọng hơn trong việc quyết định thành công của trẻ. Ba mẹ có thể tìm hiểu trong phần tiếp theo ngay sau đây.

Chỉ số IQ là gì? Có được quyết định bởi gen di truyền?

IQ và EQ yếu tố nào quan trọng hơn trong việc quyết định thành công của trẻ?

Đã có thời điểm, nhiều nhà khoa học cho rằng IQ là yếu tố quyết định chính trong sự thành công của một người. Những người có chỉ số IQ cao sẽ có cuộc sống hoàn thiện và đạt được nhiều thành tựu hơn so với những người có chỉ số IQ thấp.

Nhưng sau đó họ nhận ra, IQ không đủ để mang đến thành công mà cần rất nhiều yếu tố khác, trong số đó có EQ, trí tuệ cảm xúc. Thực tế ngày nay trong quá trình tuyển dụng, rất nhiều công ty trên thế giới bắt buộc phải đào tạo trí tuệ cảm xúc và sử dụng các bài kiểm tra EQ cho các ứng viên.

Nhiều nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng những cá nhân có tiềm năng lãnh đạo mạnh mẽ thường có xu hướng thông minh hơn về mặt cảm xúc. Điều này cho thấy, chỉ số EQ cao là một phẩm chất quan trọng đối với những người đứng đầu các tổ chức.

Như vậy, cả IQ và EQ đều quan trọng trong sự thành công của một người. Nếu IQ mang đến khả năng tư duy logic, trí nhớ tốt, lý luận sắc bén, tiếp thu nhiều kiến thức thì EQ lại giúp có được cảm nhận và phán đoán tốt về con người để xây dựng các mối quan hệ xã hội.

Trong sự thành công của trẻ, cả IQ & EQ đều mang vai trò quyết định. Do đó, cha mẹ cần bồi đắp cho con dựa trên những điểm mạnh sẵn có và hỗ trợ con cải thiện các điểm còn hạn chế để trẻ có thể phát triển toàn diện.

Chỉ số IQ là gì? Có được quyết định bởi gen di truyền?

4, Giải Mã Gen khám phá chỉ số IQ và EQ của trẻ

Giải Mã Gen khám phá chỉ số IQ và EQ của trẻ, giúp ba mẹ có định hướng phát triển tài năng phù hợp cho con. Khám phá tiềm năng của con người luôn là một thách thức lớn ở mọi thời đại.

Tuy nhiên ngày nay, khoa học giải mã gen có thể giúp chúng ta tìm ra được tương đối chính xác những điểm mạnh và điểm chưa mạnh của một người. Cha mẹ có thể nhờ đến công nghệ giải mã gen để khám phá chỉ số IQ và EQ của con trẻ. Điều này vô cùng quan trọng trong việc phát triển nhân tài và định hướng cho tương lai của con cái.

Gói giã mã gen G-SMART do công ty Genetica của Mỹ phát triển có thể giúp cha mẹ khám phá chỉ số IQ, EQ và các điểm mạnh của con em mình thông qua kết quả phân tích 201 gen. Các gen này liên quan đến tiềm năng trí tuệ bẩm sinh của trẻ bao gồm: IQ (Chỉ số thông minh), EQ (Trí tuệ cảm xúc), Khả năng ngôn ngữ, Khả năng toán học, Khả năng âm nhạc.

Từ các kết quả phân tích và đề xuất của báo cáo G-SMART, cha mẹ sẽ hiểu rõ thêm về khả năng học thuật thiên bẩm, các thế mạnh cũng như hạn chế về năng lực tư duy của con… có thêm cơ sở để định hướng và giúp con phát huy thế mạnh về học thuật và cải thiện các hạn chế.

Cả IQ và EQ đều đóng vai trò quan trọng đối với sự thành công của con trẻ. Ngoài việc phát huy các yếu tố di truyền thì cha mẹ nên khuyến khích con không ngừng học hỏi mỗi ngày để cải thiện kỹ năng trong nhiều lĩnh vực.

5, Người Việt Nam có IQ trung bình là bao nhiêu?

Đối với người Việt Nam, trí thông minh được đánh giá khá cao. Theo đó, chỉ số IQ trung bình của người Việt Nam đang đạt mức 94 - một con số cao hơn hầu hết các quốc gia trong khu vực và cao hơn mức trung bình của khu vực Đông Nam Á là 91,3. Chỉ số IQ của người Việt Nam chỉ đứng thứ hai sau chỉ số IQ của người Singapore (103).

Chỉ số IQ là gì? Có được quyết định bởi gen di truyền?

6, IQ bao nhiêu được xem là cao?

Trung bình, một người bình thường sẽ có thang điểm IQ từ 85 đến 115. Nhìn chung, khoảng 98% số người thực hiện các bài kiểm tra IQ có số điểm dưới 130. Các bài kiểm tra IQ được điều chỉnh, thay đổi qua nhiều thập kỷ để phù hợp với các thành kiến về chủng tộc, giới tính, xã hội cũng như các chuẩn mực về văn hóa khác.

Một người có chỉ số IQ cao nghĩa là điểm số của bạn cao hơn hầu hết các bạn cùng lứa tuổi. Về mặt lý thuyết thì không có giới hạn trên về điểm số IQ. Các bài kiểm tra IQ đã thay đổi rất nhiều qua từng giai đoạn, cho nên rất khó để có số liệu chính xác.

Về thang điểm tính chỉ số IQ:

  • Dưới 85 điểm thuộc loại thấp, chiếm 16%
  • Từ 85 - 115 thuộc loại trung bình, chiếm 68% (khoảng 2/3 dân số thế giới)
  • Từ 115 - 130 thuộc loại thông minh, chiếm 14%
  • Từ 130 - 145 thuộc loại rất thông minh, chiếm 2%
  • 145 trở lên thuộc loại thiên tài hoặc cận thiên tài, chiếm 0,1%

Tóm lại, việc tăng cường khả năng nhận thức như trí nhớ, tập trung tinh thần (IQ) cho tới việc tiếp nhận, cải thiện các kỹ năng xã hội và cảm xúc (EQ) kết hợp với một môi trường sống và học tập tốt sẽ giúp trẻ phát triển và đến gần với thành công hơn.

Chia sẻ bài viết
Chia sẻ lên Facebook

Chăm sóc khách hàng

Để lại thông tin, Genetica® sẽ liên hệ trong vòng 24h.
Số điện thoại

Tổng đài hỗ trợ: 1900 599 927

Ứng dụng Genetica
Hơn 1000 báo cáo chuyên sâu về bạn
ngay trong lòng bàn tay
Tải ứng dụng ngay
1/3