Trí thông minh là gì? Trí thông minh của trẻ di truyền từ ai?

Khi một đứa trẻ chào đời, ba mẹ nào cũng cầu mong con khỏe mạnh và thông minh. Ba mẹ đọc đủ mọi thông tin, tìm hiểu rất nhiều bí quyết để giúp con phát triển trí não, thế nhưng không nhiều người hiểu cặn kẽ được trí thông minh là gì và trí thông minh là do gen di truyền hay rèn luyện mà có. Sự mơ hồ này khiến nhiều ba mẹ lúng túng trong việc định hướng học tập, cũng như hỗ trợ con mình lựa chọn nghề nghiệp.

Chẳng hạn, có người cho rằng trí thông minh là do gen di truyền thì sinh ra tâm lý chủ quan, rằng bố mẹ giỏi giang thì con cái chắc chắn thành công, từ đó lơ là trong việc rèn giũa con cái. Hoặc có người quan niệm, trí thông minh là do chăm chỉ rèn luyện mà ra nên hễ con không chịu khó học hành liền mặc định con lười biếng, không sáng dạ, sau này sẽ không thành công.

Vậy trí thông minh là gì? Được quyết định bởi gen di truyền, sự chăm chỉ rèn luyện hay do rất nhiều yếu tố? Ba mẹ hãy cùng Genetica® tìm hiểu về vấn đề này để hiểu rõ năng lực của bé, từ đó có định hướng phù hợp cho việc ươm mầm tài năng con trẻ.

1, Trí thông minh là gì?

Mặc dù trí thông minh là một trong những chủ đề được nhắc đến nhiều nhất trong tâm lý học, nhưng không có định nghĩa tiêu chuẩn nào chính xác để xác định trí thông minh. Một số nhà nghiên cứu đã gợi ý rằng trí thông minh là một khả năng chung duy nhất. Nhưng số khác lại tin rằng trí thông minh bao gồm một loạt các năng khiếu, kỹ năng và tài năng. Nhà tâm lý học Robert Sternberg đã định nghĩa trí thông minh là "những khả năng tinh thần cần thiết để thích ứng, định hình và đưa ra lựa chọn trong từng môi trường khác nhau”

Mặc dù các định nghĩa này có thể khác nhau ở một vài khía cạnh nhưng đều có chung xu hướng rằng trí thông minh là các khả năng bao gồm:

• Học hỏi kinh nghiệm: Việc thu nhận, lưu giữ và sử dụng kiến thức
• Nhận ra vấn đề: Khả năng xác định các vấn đề có thể xảy ra
• Giải quyết vấn đề: Đưa ra giải pháp hữu ích cho một vấn đề
• Ngoài ra: Trí thông minh còn liên quan đến một số khả năng tinh thần khác nhau bao gồm logic, suy luận, giải quyết vấn đề và lập kế hoạch.

2, Mối liên hệ giữa gen di truyền và trí thông minh

Gen là gì?

Hiểu một cách nôm na thì gen là sự di truyền một vài hoặc rất nhiều yếu tố của thế hệ trước sang thế hệ sau như sức khỏe, thể chất, tính cách, hình thể...

Gen di truyền và môi trường ảnh hưởng đến trí thông minh như thế nào?

Ngày nay, các nhà tâm lý học công nhận rằng cả gen di truyền và môi trường đều đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định trí thông minh. Nghiên cứu về các cặp song sinh cho thấy sự khác biệt trong chỉ số IQ có liên quan đến di truyền. Trong đó, yếu tố di truyền có thể đóng vai trò lớn hơn môi trường trong việc xác định chỉ số IQ của một cá nhân.

Đặc biệt, tính di truyền của trí thông minh được điều khiển bởi sự tương tác phức tạp giữa nhiều loại gen chứ không phải chỉ một “gen trí tuệ". Yếu tố di truyền và yếu tố môi trường cùng tương tác với nhau để các gen được biểu hiện rõ nét ở mỗi người. Ví dụ, trẻ mang các gen có lợi cho phát triển trí tuệ nhưng nếu lớn lên trong môi trường thiếu thốn, bị suy dinh dưỡng và không được tiếp cận với các cơ hội giáo dục, thì có thể trẻ sẽ không đạt điểm cao trong các thước đo về chỉ số IQ.

Gen di truyền: Các nghiên cứu về sinh đôi cho thấy, hai đứa trẻ song sinh cùng trứng sẽ có chỉ số IQ gần giống nhau hơn so với các cặp song sinh khác trứng. Anh chị em ruột sống cùng nhà với nhau có chỉ số IQ tương đồng hơn so với anh chị em được nhận nuôi sống chung trong một gia đình. Ngoài các đặc điểm di truyền, những yếu tố sinh học khác như tuổi tác của mẹ, việc tiếp xúc với chất độc hại trước khi sinh và suy dinh dưỡng trước khi sinh cũng có thể ảnh hưởng đến trí thông minh của trẻ.

Môi trường: Những cặp song sinh cùng trứng được nuôi trong môi trường khác nhau có chỉ số IQ không giống nhau bằng những cặp song sinh cùng trứng được nuôi trong cùng một môi trường. Việc được đi học cũng có ảnh hưởng đến điểm số IQ của trẻ. Trẻ được bú sữa mẹ từ 12 tháng trở lên có chỉ số IQ cao hơn so với trẻ chỉ được bú sữa mẹ dưới 12 tháng hoặc không được bú sữa mẹ. Nghiên cứu còn phát hiện, con đầu lòng thường có chỉ số IQ cao hơn con thứ. Theo các chuyên gia, điều này là do con đầu lòng nhận được nhiều sự quan tâm của cha mẹ hơn.

3, Cha mẹ có thể giúp con phát triển trí não như thế nào?

Cha mẹ có thể hỗ trợ để con phát triển trí não một cách tối đa, tuy nhiên, gen vẫn quyết định trí thông minh của trẻ phần lớn. Vì thế, để giúp trẻ tăng cường trí thông minh, ngoài việc cho con một môi trường sống và học tập tốt thì cha mẹ cũng nên biết bộ gen của con có gì đặc biệt. Điều này giúp cha mẹ phát hiện ra điểm mạnh để bồi dưỡng đúng hướng cho con hoặc biết được điểm yếu để kịp thời trau dồi và giúp trẻ khắc phục.

• Chú ý chăm sóc sức khỏe cho mẹ trong thời gian mang thai
• Đáp ứng nhu cầu của con (ăn, ngủ, chơi)
• Giao tiếp và chơi cùng con
• Nhắc nhở con ngủ đủ giấc
• Cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho con 
• Đọc sách cùng con
• Cho con chơi những trò chơi giúp phát triển trí não
• Hạn chế cho con tiếp xúc với các thiết bị điện tử
• Giúp con luôn giữ trạng thái thoải mái, tích cực
• Cổ vũ con khám phá mọi thứ hơn là học thuộc

Công nghệ giải mã gen có thể giúp cha mẹ khám phá yếu tố di truyền của con em mình như thế nào? Bạn có thể tìm hiểu thêm giải mã gen là gì ở đây.

4. Giải mã gen cho biết sớm mức độ trí thông minh của trẻ để cha mẹ bồi dưỡng con đúng cách

Công nghệ giải mã gen khám phá ra các đặc điểm di truyền có trong bộ gen của trẻ. Điều này giúp ích rất nhiều cho các phụ huynh trong việc hiểu rõ về nền tảng tính cách, điểm mạnh, cũng như các vấn đề trẻ cần hỗ trợ liên quan đến đặc điểm tính cách do gen chi phối. Từ đó, giúp cha mẹ sớm phát hiện ra các khả năng thiên bẩm để bồi dưỡng cho con đúng hướng và tạo điều kiện tốt nhất để trẻ phát huy tối đa điểm mạnh của bản thân.

Gói giải mã gen G-SMART do công ty Genetica® của Mỹ phát triển có thể giúp cha mẹ biết được chỉ số IQ cũng như các điểm mạnh của con. G-SMART phân tích tới 201 gen liên quan đến tiềm năng trí tuệ bẩm sinh của trẻ bao gồm: IQ (Chỉ số thông minh), EQ (Trí tuệ cảm xúc), Khả năng ngôn ngữ, Khả năng toán học và Khả năng âm nhạc. Các kết quả phân tích từ G-SMART sẽ giúp cha mẹ định hướng phù hợp hơn cho việc ươm mầm tài năng của con trẻ.

Trí thông minh có ảnh hưởng lớn đến việc học hành và tương lai của trẻ. Khi đã biết được gen có quyết định tới trí thông minh, cha mẹ nên sớm “khám phá gen” để tìm hiểu về chỉ số IQ của trẻ cùng nhiều yếu tố khác. Điều này có ý nghĩa rất lớn trong việc định hướng và ươm mầm tài năng cho con trẻ, giúp cha mẹ hiểu con hơn và trở thành người bạn, người hướng dẫn của con trên từng chặng đường của cuộc đời.