4 Biện pháp phòng chống, ngăn ngừa béo phì ở trẻ em

Thừa cân, béo phì không còn là vấn đề sức khỏe của riêng người lớn. Ngày càng nhiều trẻ em phải đối mặt với bệnh lý nghiêm trọng này. Trước khi thừa cân, béo phì nuốt chửng thế hệ tương lai của gia đình và đất nước, bạn hãy áp dụng 4 biện pháp hiệu quả sau đây.

Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý

Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý là biện pháp hàng đầu để giảm thiểu nguy cơ béo phì ở trẻ em. Đối với trẻ nhỏ, nuôi con bằng sữa mẹ giúp giảm thiểu nguy cơ thừa cân, béo phì. Bố mẹ đừng nghĩ càng bụ bẫm càng tốt vì cân nặng chỉ là một trong nhiều yếu tố phản ánh sự phát triển khỏe mạnh của trẻ. Đừng thấy trẻ chậm tăng cân mà cho trẻ sử dụng sang sữa công thức. Bạn nên tận dụng nguồn sữa mẹ dồi dào vitamin, khoáng chất, kháng thể và các chất dinh dưỡng dễ hấp thu.

Khi trẻ bước sang giai đoạn ăn dặm, bố mẹ cần chuẩn bị bữa ăn đầy đủ 5 nhóm chất: tinh bột, đạm, chất béo, chất xơ, vitamin và khoáng chất. Bạn nên ưu tiên sử dụng hoa quả, sữa chua, sữa không đường làm các bữa phụ và khuyến khích trẻ ăn nhiều rau xanh. Hạn chế tối đa bánh kẹo, bim bim, các món chiên rán và thức uống có ga.

Trẻ em là cơ thể đang lớn, cần nhiều năng lượng và các chất dinh dưỡng để phát triển thể chất lẫn trí tuệ. Do vậy, bạn không nên cắt giảm số lượng bữa ăn và khẩu phần ăn mỗi bữa. Nên cho trẻ ăn đủ 3 bữa chính và 2 – 3 bữa phụ trong ngày để trẻ không bị thiếu hụt năng lượng. Khi quá đói, trẻ thường có xu hướng tìm ăn đồ ngọt vì những thực phẩm này giúp trẻ nhanh no và có cảm giác ngon miệng. 

Bên cạnh đó, ngay từ nhỏ, bạn hãy giúp trẻ xây dựng hành vi ăn uống khoa học. Thay vì bắt trẻ ăn thật nhiều, bạn hãy để trẻ tự quyết định khi nào trẻ no bụng và ngừng ăn. Biện pháp này sẽ giúp trẻ nhận biết và kiểm soát cơn đói cũng như khối lượng thức ăn đưa vào cơ thể.

►► Tìm Hiểu Ngay: Thừa cân, béo phì ở trẻ em có nguy hiểm không?

Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể chất

Vận động giúp trẻ phát triển chiều cao, duy trì cân nặng phù hợp với lứa tuổi, giảm thiểu tình trạng thừa cân, béo phì. Hoạt động thể lực cũng giúp trẻ ăn ngon, ngủ sâu và cải thiện các vấn đề tinh thần như căng thẳng, trầm cảm, lo âu. Bên cạnh đó, vận động còn giúp trẻ tăng cường trí nhớ và khả năng tập trung. Trẻ cũng có cơ hội kết bạn, vui chơi và làm việc cùng đồng đội khi tham gia các hoạt động thể lực tập thể. 

Bạn nên tạo niềm vui thích và động viên trẻ vui chơi ngoài trời cũng như tham gia nhiều môn thể thao. Bộ Y tế Hoa Kỳ khuyến cáo trẻ trong độ tuổi mẫu giáo (3 – 5 tuổi) có thể vận động cả ngày để phát triển thể chất và nhận thức. Bạn có thể cùng con chơi đá bóng, nhảy dây, đạp xe, đuổi bắt hoặc chạy vượt chướng ngại vật. Với lứa tuổi học đường (6 – 17 tuổi), nên hoạt động thể chất mức độ vừa và mạnh ít nhất 60 phút mỗi ngày. Trẻ trong độ tuổi tiểu học có thể chơi bóng đá, cầu lông, nhảy dây, bơi lộn hoặc võ thuật. Khi sang tuổi thanh thiếu niên, bạn nên để trẻ tự lựa chọn môn thể thao theo sở thích cá nhân.

Khuyến khích và hướng dẫn trẻ làm việc nhà ngay từ nhỏ cũng là biện pháp hữu ích. Trẻ vừa có cơ hội vận động vừa biết cách giúp đỡ bố mẹ. Bên cạnh đó, bạn cũng nên hạn chế thời gian xem tivi, điện thoại và chơi điện tử của trẻ. Đặc biệt, không nên cho trẻ vừa ăn vừa xem tivi hoặc nghịch điện thoại.

►► Xem Thêm: 5 Nguyên nhân gây béo phì ở trẻ em bố mẹ nên biết

Thường xuyên theo dõi sự phát triển thể chất của trẻ

Bố mẹ nên thường xuyên theo dõi chiều cao và cân nặng của trẻ. Với trẻ nhỏ, bạn có thể đo chiều dài và cân nặng cho trẻ hàng tháng. Khi trẻ lớn hơn, chiều cao và cân nặng nên được kiểm tra 3 – 6 tháng/ lần. Cách này giúp bạn xác định trẻ đang bắt kịp hay vượt quá tốc độ tăng trưởng bình thường. Từ đó, bạn sẽ điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt và vận động thể lực phù hợp với trẻ. Bạn có thể ghi lại những số đo này vào một cuốn sổ tay để tiện theo dõi.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, bảng biểu đồ này được dùng để đối chiếu tiêu chuẩn tăng trưởng chiều dài hoặc chiều cao cho trẻ dưới 5 tuổi và trên 5 tuổi.

Biểu đồ chiều cao cho bé gái dưới 5 tuổi

Biểu đồ chiều cao cho bé trai dưới 5 tuổi

Với cân nặng, bạn có thể sử dụng bảng biểu đồ này cho trẻ dưới 5 tuổi và cho trẻ từ 5 - 19 tuổi.

Biểu đồ cân nặng cho bé gái dưới 5 tuổi

Biểu đồ cân nặng cho bé trai dưới 5 tuổi

►► Xem Ngay: Yếu tố gene và tình trạng béo phì ở trẻ em

Xét nghiệm gene để xác định nguy cơ béo phì

Gene là một trong những yếu tố quyết định nguy cơ béo phì ở trẻ em cao hay thấp. Xét nghiệm gene cho trẻ giúp bố mẹ biết được mối nguy hại tiềm ẩn với sức khỏe của trẻ trong tương lai. Nếu kết quả xét nghiệm cho thấy trẻ có gene béo phì bẩm sinh thì bạn cần tạo dựng và quản lý nghiêm ngặt chế độ ăn của trẻ cũng như tích cực khuyến khích trẻ tham gia vận động thể lực. Theo dõi sự tăng trưởng thể chất của trẻ cũng cần sát sao hơn. Với trẻ lớn, bạn có thể giải thích và cung cấp kiến thức để trẻ hiểu và có ý thức bảo vệ sức khỏe bản thân. 

Gene là yếu tố di truyền bẩm sinh, gần như không thay đổi xuyên suốt cuộc đời của trẻ. Vì thế, kết quả xét nghiệm gene sẽ đồng hành và dẫn đường chỉ lối để trẻ sống khỏe mạnh và hạnh phúc hơn.

Biện pháp hiệu quả nhất để phòng tránh béo phì ở trẻ em là xây dựng và duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học kết hợp với hoạt động thể lực hợp lý. Bên cạnh đó, bạn nên thường xuyên theo dõi cân nặng và chiều cao của trẻ. Xét nghiệm gene xác định nguy cơ béo phì cũng là một biện pháp cực kỳ hữu ích và ngày càng phổ biến.