Bệnh ung thư não: triệu chứng và dấu hiệu là gì?

Ung thư não là bệnh lý phổ biến ở cả người lớn và trẻ em. Tại Hoa Kỳ, ước tính trong năm 2021 có khoảng 22.000 người trưởng thành và 3.460 trẻ em dưới 15 tuổi được chẩn đoán ung thư não. Bệnh lý này cũng là nguyên nhân tử vong cho hơn 2.600 người tại Việt Nam mỗi năm. Cùng Genetca tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây nhé!

1, Nguyên nhân của ung thư não

Ung thư não bao gồm khối u ác tính nguyên phát tại não và khối u từ các cơ quan khác trong cơ thể di căn tới não. Ở người lớn, u não do di căn phổ biến hơn khối u nguyên phát tại não. Ung thư nguyên phát tại não có thể xuất phát từ nhiều nguồn và vị trí khác nhau như u tế bào thần kinh đệm, u màng não, u tuyến yên, u tế bào Schwann, u sọ hầu… Di căn não thường gặp trong bệnh lý ung thư vú, ruột, thận, phổi…

Nguyên nhân của ung thư não nguyên phát là đột biến gen tại các tế bào trong hệ thần kinh trung ương. Các tế bào biến đổi gen này sẽ tăng sinh không kiểm soát, tạo thành khối u. Với ung thư não di căn, các tế bào ác tính từ cơ quan bị bệnh sẽ theo mạch bạch huyết và máu di chuyển tới não. Tại đây, các tế bào ác tính sẽ nhân đôi nhanh mạnh để hình thành khối u thứ phát.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc ung thư não bao gồm: tiền sử tiếp xúc với tia xạ, hóa chất độc hại và trong gia đình có người thân mắc ung thư não. Khoảng 5% khối u ác tính tại não có liên quan tới các rối loạn di truyền như hội chứng Li-Fraumeni, Von Hippel-Lindau, u sợi thần kinh, bệnh xơ cứng củ…

►► Xem Ngay: Bệnh Ung thư phổi: triệu chứng và dấu hiệu nhận biết sớm

2, Dấu hiệu nhận biết khối u ác tính ở não

Khi xuất hiện khối u ở não, bạn có thể bắt gặp 2 nhóm triệu chứng: triệu chứng chung do tăng áp lực nội sọ và và triệu chứng đặc hiệu từ vị trí của khối u.

Triệu chứng tăng áp lực nội sọ

Bộ não của bạn được bao bọc và bảo vệ bởi hộp sọ. Hộp sọ được cấu tạo bởi các lớp xương cứng. Sau 1 tuổi, khi các thóp đã đóng hết, hộp sọ trở nên cố định, không thể co giãn. Khi khối u não xuất hiện và tăng dần kích thước, thể tích não ngày càng tăng lên. Nhưng hộp sọ lại không thể giãn nở theo thể tích não. Điều này gây ra một loạt các triệu chứng, được gọi là tăng áp lực nội sọ:

• Đau đầu: bạn có thể đau theo cơn hoặc đau dai dẳng, mức độ đau từ nhẹ đến nặng. Đau tăng lên khi bạn hoạt động thể lực và kém đáp ứng với thuốc giảm đau.
• Buồn nôn và nôn: nôn vọt, khi thay đổi tư thế, nôn xong đỡ đau đầu.
• Nhìn mờ
• Ngoài ra, bạn còn có thể bị co giật, rối loạn trí nhớ, giấc ngủ hoặc ngất xỉu, hôn mê.

Triệu chứng đặc hiệu tương ứng với vị trí khối u

Mỗi vùng của não bộ đảm nhiệm chức năng thần kinh khác nhau. Do đó, khối u ở những vị trí khác nhau sẽ biểu hiện triệu chứng không giống nhau. Dựa vào những dấu hiệu đặc hiệu này, bác sĩ có thể xác định sơ bộ vị trí của khối u.

• Khối u ở tiểu não: bạn sẽ có biểu hiện chóng mặt, đi lại loạng choạng, rối loạn các cử động tinh tế, thay đổi chữ viết…
• Khối u tuyến yên: vú tiết sữa bất thường, rối loạn kinh nguyệt, các khớp xương ở ngón tay, ngón chân đột ngột to lên…
• Khối u ở thùy chẩm hoặc thùy thái dương: nhìn đôi, mất thị lực một phần hoặc hoàn toàn.
• Khối u ở thùy trán hoặc thùy đỉnh: rối loạn cảm giác, liệt vận động, không phân biệt được trái phải.

►► Xem Ngay: Tầm soát ung thư là gì? Lợi ích và nguy cơ khi tầm soát ung thư

3, Phương pháp chẩn đoán và điều trị

Để chẩn đoán ung thư não, trước tiên, bạn sẽ được thăm khám lâm sàng để đánh giá chức năng thần kinh. Sau đó, các xét nghiệm như chọc dò tủy sống, chụp cộng hưởng từ sọ não, điện não đồ… sẽ được tiến hành để chẩn đoán bệnh.

Với ung thư não, phẫu thuật, xạ trị, hóa trị, liệu pháp đích là những phương pháp điều trị phổ biến. Kế hoạch điều trị của từng trường hợp sẽ khác nhau, phụ thuộc vào vị trí, kích thước, giải phẫu bệnh, giai đoạn của khối u cũng như tình trạng sức khỏe cá nhân.

4, Các yếu tố tiên lượng ung thư não

Nhìn chung, ung thư não có tiên lượng xấu. Tỷ lệ sống sót chung sau 5 năm của những người mắc bệnh lý này là khoảng 36%. Tuy nhiên, mức độ đáp ứng điều trị, khả năng hồi phục và thời gian sống thêm sẽ thay đổi theo các yếu tố tiên lượng sau:

• Tuổi: người trẻ mắc ung thư não thường có tiên lượng tốt hơn người cao tuổi.
• Sự có mặt của các triệu chứng nặng: co giật, hôn mê là những yếu tố tiên lượng nặng.
• Vị trí khối u: những khối u ở thân não, cầu não thường có tiên lượng xấu vì không có khả năng phẫu thuật cắt bỏ và ảnh hưởng nghiêm trọng tới hô hấp, tim mạch.
• Khả năng phẫu thuật cắt bỏ khối u: tiên lượng bệnh tốt hơn nếu có thể phẫu thuật cắt bỏ hoàn toàn khối u.
• Mức độ xâm lấn và di căn của ung thư não: khối u ác tính nguyên phát tại não thường ít khi di căn xa nhưng có thể phát triển lan tỏa sang các vùng não khác hoặc di chuyển tới tủy sống. Đây là yếu tố tiên lượng xấu của bệnh.
• Đặc điểm mô bệnh học của khối u.
• Sức khỏe chung của người bệnh: càng ít bệnh lý nền, tiên lượng càng tốt.
• Mức độ ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống: người có khả năng đi lại và tự chăm sóc bản thân sẽ có tiên lượng tốt hơn.

►► Xem Ngay: 5 bệnh lý ung thư phổ biến tại Việt Nam

Ung thư não là bệnh lý nặng nề, không chỉ đe dọa tính mạng mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng tới chức năng thần kinh và chất lượng cuộc sống của bạn. Đừng chủ quan và coi nhẹ sức khỏe của mình, bạn nhé!

Tài liệu tham khảo:

1. https://www.cancer.org.au/cancer-information/types-of-cancer/brain-cancer
2. https://www.cancer.net/cancer-types/brain-tumor/types-treatment