Phát hiện và phòng tránh 5 bệnh lý ung thư phổ biến tại Việt Nam

Nếu như trước đây gánh nặng bệnh tật phổ biến tại Việt Nam là các căn bệnh truyền nhiễm thì hiện nay ung thư và các bệnh lý tim mạch, rối loạn chuyển hóa lại là mối lo hàng đầu. 

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), năm 2020 Việt Nam có hơn 182.000 người mới mắc ung thư, xếp hạng thứ 57 toàn cầu. Trong đó, 59% là do ung thư gan, phổi, vú, dạ dày, đại trực tràng. Đây chính là 5 khối u ác tính dẫn đầu về tỷ lệ mắc cũng như tỷ lệ tử vong tại Việt Nam.

Nguồn: https://gco.iarc.fr/today/data/factsheets/populations/704-viet-nam-fact-sheets.pdf

1, Dấu hiệu phát hiện 5 bệnh lý ung thư phổ biến

Dấu hiệu phát hiện Ung thư gan

Ở Việt Nam, trung bình trong 100.000 nam giới có 39 người mắc ung thư gan. Con số này ở nữ giới thấp hơn, khoảng 9,5/ 100.000 dân. Độ tuổi thường mắc ung thư gan là trên 50 tuổi. Các yếu tố nguy cơ của ung thư gan bao gồm: virus viêm gan B, virus viêm gan C, thói quen uống rượu bia, bệnh lý đái tháo đường và tình trạng thừa cân, béo phì.

Mặc dù Việt Nam đã áp dụng chương trình tiêm vaccine Viêm gan B cho trẻ sơ sinh nhưng ung thư gan vẫn là gánh nặng bệnh tật nặng nề trong hơn 15 năm qua.

Bạn có thể phát hiện ung thư gan dựa vào các dấu hiệu: đau tức vùng bụng bên phải, hay bầm tím tay chân, vết bầm xuất hiện không do va đập, thường lâu tan, dễ chảy máu chân răng. Vàng da, vàng củng mạc mắt, sưng phù chân cũng là những triệu chứng gợi ý quan trọng.

Nguồn: http://almurshidimed.com/liver-cancer-treatment/

Dấu hiệu phát hiện Ung thư phổi

14,4% các ca ung thư mới mắc hàng năm ở nước ta là do ung thư phổi. Đây là bệnh lý ác tính không chỉ phổ biến mà còn có tiên lượng cực xấu. Tỷ lệ sống sót sau 5 năm trung bình của ung thư phổi chỉ là 18%, thấp hơn rất nhiều so với ung thư tuyến giáp (85%) và ung thư cổ tử cung (66%). 

Độ tuổi chẩn đoán ung thư phổi trung bình cho cả nam giới và nữ giới là 70 tuổi. Trong đó, tỷ lệ nam giới Việt Nam mắc căn bệnh này cao gấp 3 lần nữ giới. Ung thư phổi có 2 yếu tố nguy cơ quan trọng là hút thuốc là và ô nhiễm môi trường. Ho kéo dài, ho ra máu, đau tức ngực, khó thở, thở rít hoặc khò khè là biểu hiện báo động của ung thư phổi mà bạn cần chú ý.

Dấu hiệu phát hiện Ung thư vú

Ung thư vú đứng hàng thứ 3 trong các bệnh lý ác tính ở Việt Nam và chiếm vị trí đầu bảng trong các bệnh lý ung thư ở phụ nữ. Tỷ lệ nữ giới Việt Nam mắc ung thư vú từ năm 2011 – 2015 đã tăng gấp 70% so với giai đoạn 1996 – 2000.

Việt Nam cũng là quốc gia có độ tuổi mắc ung thư vú khá sớm so với thế giới, thường dưới 50 tuổi. Biểu hiện thường gặp của bệnh lý này là đau vú, sờ thấy khối ở bầu vú hoặc nách, da vú biến đổi màu sắc, núm vú tụt hoặc tiết dịch, máu.

Nguồn: Shutterstock

Dấu hiệu phát hiện Ung thư dạ dày

Ung thư dạ dày là bệnh lý ác tính phổ biến thứ 4 nhưng lại là nguyên nhân tử vong thường gặp thứ 3 tại nước ta. Bên cạnh đó, ung thư dạ dày còn ảnh hưởng mạnh mẽ tới chất lượng cuộc sống của bạn. Bệnh lý này thường được phát hiện ở nam giới và nữ giới trong độ tuổi 45 - 55.

Các yếu tố nguy cơ cao của ung thư dạ dày bao gồm nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori, hút thuốc lá, thừa cân, béo phì. Bạn thường có triệu chứng đau tức bụng kéo dài, chướng bụng, ăn nhanh no, đầy hơi, buồn nôn khi mắc ung thư dạ dày.

Dấu hiệu phát hiện Ung thư đại trực tràng

Hàng năm, Việt Nam có hơn 16.000 ca ung thư đại trực tràng được chẩn đoán. Bệnh lý này không chỉ nguy hiểm tới tính mạng mà còn có thể thay đổi hoàn toàn cuộc sống của bạn khi ảnh hưởng tới chức năng đại tiểu tiện và tình dục.

Triệu chứng phổ biến của ung thư đại trực tràng là đi ngoài phân nhầy máu, mót rặn, đau bụng, có thể táo bón hoặc ỉa lỏng. Những dấu hiệu này rất dễ nhầm lẫn với bệnh lý kiết lỵ hoặc trĩ.

👉 Tìm Hiểu Ngay: Bệnh ung thư có tính di truyền không?

2, Cách phát hiện sớm bệnh lý ung thư

Phát hiện sớm ung thư khi khối u còn nhỏ, chưa xâm lấn và di căn giúp nâng cao hiệu quả điều trị và cải thiện tiên lượng. Đây là 2 biện pháp hữu ích dành cho bạn.

Khám sức khỏe định kỳ

Theo nghiên cứu của PGS.TS.Lê Văn Quảng – Giám đốc Bệnh viện K, chỉ có 7,6% bệnh nhân ung thư gan được chẩn đoán khi khám sức khỏe định kỳ.

Còn lại 92,4% trường hợp phát hiện bệnh khi có dấu hiệu lâm sàng rõ ràng, tức là khối u đã ở giai đoạn muộn và khả năng sống sót rất thấp.

Do đó, bạn nên khám sức khỏe tổng quát 1 năm/ lần để phát hiện sớm ung thư và các bệnh lý toàn thân khác.

Đi khám ngay khi có biểu hiện bất thường

Không chỉ ung thư mà với mọi bệnh tật, bạn không nên trì hoãn đi khám khi cảm thấy cơ thể có vấn đề. Hãy tới gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời. Bạn chỉ có duy nhất một cơ thể, một sức khỏe và một cuộc đời để sống mà thôi.

Nguồn: Freepik

Biện pháp phòng tránh ung thư hiệu quả

Như bạn đã thấy, 5 bệnh lý ung thư hàng đầu thường xảy ra ở độ tuổi 45 – 60. Nhưng điều đó không có nghĩa là bạn đợi tới tuổi trung niên mới bắt đầu quan tâm tới những căn bệnh này.

Ung thư là bệnh lý tích lũy dần dần và âm thầm tiến triển qua nhiều năm. Nếu không chuẩn bị các biện pháp ngăn ngừa ngay từ khi còn trẻ, bạn sẽ bị căn bệnh này quái ác này đánh úp bất ngờ. 

Xây dựng thói quen ăn uống khoa học

Uống nhiều nước, ăn nhiều rau xanh, hoa quả, hạn chế các thực phẩm chiên, rán, nướng, ướp muối, đồ ăn đóng hộp, chế biến sẵn và rượu bia là biện pháp cần thiết để tránh xa ung thư. Những món ăn và đồ uống không lành mạnh này là yếu tố nguy cơ hàng đầu của các bệnh lý ung thư đường tiêu hóa. 

Thường xuyên hoạt động thể lực

Vận động thể lực 30 phút mỗi ngày vừa giúp bạn duy trì cân nặng hợp lý vừa giảm căng thẳng, mệt mỏi. Từ đó, bạn không chỉ sống vui vẻ hơn mà còn phòng tránh được các bệnh lý ung thư liên quan đến béo phì như ung thư vú, gan, dạ dày, nội mạc tử cung cũng như đái tháo đường và đột quỵ…

Nguồn: Freepik

Tránh xa khói thuốc lá

Tiếp xúc với khói thuốc lá gia tăng nguy cơ mắc ung thư gan, phổi, cổ tử cung, khoang miệng... Vì vậy, bạn nên bỏ thuốc càng sớm càng tốt cũng như tránh xa những địa điểm có nhiều khói thuốc.

Tiêm phòng vaccine viêm gan B

Tỷ lệ bệnh nhân ung thư gan nhiễm virus viêm gan B là 81,3%. Mặc dù bạn đã được tiêm phòng sau khi sinh, bạn vẫn nên tiêm nhắc lại loại vaccine này để có đủ kháng thể.

Đặc biệt trong trường hợp bạn có người thân dương tính với HbsAg, có nhiều bạn tình hoặc quan hệ đồng giới và bạn làm việc trong các ngành nghề có nguy cơ cao tiếp xúc với máu, dịch tiết có chứa virus.

3, Xét nghiệm gen nếu bạn có nguy cơ cao mắc ung thư

Xét nghiệm gen giúp xác định nguy cơ mắc ung thư của bạn cao hay thấp với từng loại ung thư. Hiện nay, gói xét nghiệm gen của Genetica có thể bao phủ tất cả 5 bệnh lý ung thư phổ biến tại Việt Nam. Bạn rất nên xét nghiệm gen nếu gia đình có từ 3 người mắc ung thư hoặc người thân của bạn mắc ung thư ngay từ độ tuổi 20.

Ung thư là bệnh lý ngày càng phổ biến và nguy hiểm tại Việt Nam và toàn cầu. Tuy nhiên, tin tốt là 30 – 50% khối u ác tính có thể phòng ngừa được.

Vì vậy, ngay từ hôm nay, bạn hãy xây dựng chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt lành mạnh. Bên cạnh đó, bạn cũng nên khám sức khỏe định kỳ hàng năm và tới bệnh viện ngay khi phát hiện dấu hiệu bất thường.

Ung thư không xuất hiện chỉ sau một hai ngày và bạn cũng không thể ngăn chặn căn bệnh này chỉ trong một hai ngày tích cực.