Ung thư thận là bệnh gì? Dấu hiệu, triệu chứng và cách chẩn đoán

Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ ước đoán năm 2021 có khoảng 76.080 người được chẩn đoán mắc ung thư thận và 13.780 trường hợp tử vong vì căn bệnh này. Theo thống kê của Cơ quan nghiên cứu Ung thư Quốc tế (GLOBOCAN), ung thư thận là bệnh lý ác tính đứng thứ 16 tại Việt Nam về số lượng mắc mới và tỷ lệ tử vong. 

1, Ung thư thận là gì?

Thận là cặp cơ quan hình hạt đậu, nằm hai bên cột sống thắt lưng. Thận đảm nhiệm vai trò lọc máu, loại bỏ các chất có hại ra khỏi cơ thể thông qua nước tiểu. Ngoài ra, cơ quan này còn tham gia hoạt động sản xuất hồng cầu, kiểm soát huyết áp và cân bằng nội môi.

Ung thư thận xảy ra khi các tế bào khỏe mạnh ở một hoặc hai quả thận biến đổi, phát triển ngoài tầm kiểm soát và tạo thành khối u ác tính.

Có nhiều loại ung thư thận khác nhau như ung thư biểu mô tế bào thận, ung thư biểu mô tế bào chuyển tiếp, sarcoma thận, u Wilms, u lympho thận… Trong đó, ung thư biểu mô tế bào thận chiếm 85% và là loại ung thư thận phổ biến nhất ở người lớn. Còn ung thư thận thường gặp ở trẻ em là khối u Wilms.

👉 Xem Ngay: Tầm soát ung thư là gì? Lợi ích và nguy cơ khi tầm soát ung thư

2, Các yếu tố nguy cơ của ung thư thận 

Yếu tố nguy cơ là điều kiện thuận lợi để các khối u ác tính phát triển trên cơ thể người. Tuy nhiên, những yếu tố này hầu hết không trực tiếp gây ra ung thư. Hiểu rõ yếu tố nguy cơ của các bệnh lý ác tính giúp bạn chuẩn bị kế hoạch phòng ngừa hiệu quả hơn.

Với ung thư thận, các yếu tố nguy cơ bao gồm:

• Khói thuốc lá: làm tăng gấp đôi nguy cơ mắc ung thư thận. Khói thuốc lá có liên quan tới 30% trường hợp ung thư thận ở nam giới và 25% ở nữ giới.
• Thừa cân và béo phì: nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa trọng lượng cơ thể với nguy cơ ung thư. Cụ thể là thừa cân, béo phì làm tăng nguy cơ hình thành khối u ác tính tại vú, tử cung, tuyến tiền liệt, tuyến tụy, đại trực tràng, thận, thực quản… 
• Tăng huyết áp: một nghiên cứu theo dõi gần 10 triệu người tại Hàn Quốc trong 8 năm phát hiện ra rằng: nguy cơ mắc ung thư thận ở những người tăng huyết áp cao gấp 2,3 lần so với những người khỏe mạnh. 
• Tiền sử gia đình liên quan tới ung thư thận: nếu bạn có bố mẹ, anh chị, họ hàng mắc ung thư thận, nguy cơ bạn phải đối diện với căn bệnh ác tính này cũng tăng lên. Khoảng 5% các trường hợp ung thư thận có liên quan đến gia đình. Các nhà khoa học đã khám phá ra hơn 10 đột gen khác nhau liên quan đến bệnh lý này. Tiền sử mắc bệnh thận mạn tính, lọc máu thường xuyên, tiếp xúc cadmium, lạm dụng thuốc giảm đau, thuốc lợi tiểu cũng góp phần gia tăng nguy cơ ung thư thận. Ngoài ra, nam giới thường có xu hướng mắc ung thư thận cao gấp 2 – 3 lần so với nữ giới. 

Như vậy, biện pháp phòng ngừa ung thư thận tốt nhất mà bạn có thể thực hiện là xây dựng chế độ dinh dưỡng cân bằng, thường xuyên rèn luyện thể lực để duy trì cân nặng hợp lý đồng thời kiểm soát huyết áp ở mức ổn định.

👉 Xem Ngay: 7 Dấu hiệu báo động Ung thư mà bạn cần cảnh giác

Bạn cũng nên bỏ thuốc lá và hạn chế tối đa tiếp xúc với khói thuốc. Nếu gia đình bạn có người mắc ung thư thận, xét nghiệm gen rất cần thiết với bạn. Giải mã gen sẽ xác định các đột biến, đánh giá nguy cơ mắc bệnh. Sau đó, dựa vào kết quả giải mã, bạn sẽ cùng bác sĩ xây dựng kế hoạch phù hợp để tầm soát và ngăn chặn ung thư hiệu quả.

3, Triệu chứng khi có khối u ác tính ở thận

Ung thư thận giai đoạn đầu thường không có bất kỳ dấu hiệu nào. Khi khối u lớn dần lên, bạn có thể phát hiện thấy các triệu chứng bất thường như:

• Nước tiểu có máu
• Đau tức một hoặc hai bên thắt lưng
• Sờ thấy khối cứng chắc ở sau lưng hoặc mạn sườn
• Mu bàn chân sưng phù, ấn ngón tay vào thấy lõm
• Tăng huyết áp kèm theo đau đầu, chóng mặt
• Mệt mỏi, da xanh xao
• Ăn không ngon, sụt cân bất thường
• Sốt dai dẳng nhưng không phải do cảm cúm hay nhiễm trùng

👉 Xem Ngay: Chất chỉ điểm ung thư là gì? Vai trò và ý nghĩa tầm soát

4, Cần làm gì khi phát hiện triệu chứng nghi ngờ ung thư thận?

Triệu chứng ban đầu của ung thư thận thường mơ hồ, dễ nhầm lẫn với các bệnh lý thông thường khác nên bạn có thể chủ quan và bỏ qua. Ví dụ, dấu hiệu tiểu máu có thể nhầm lẫn với viêm đường tiết niệu hoặc sỏi thận, đau tức thắt lưng có thể do vận động mạnh hoặc chấn thương.

Tuy nhiên, khi các triệu chứng này kéo dài hoặc bạn có tiền sử gia đình, đột biến gen liên quan đến ung thư thận, bạn nên đi khám càng sớm càng tốt. Khi tới bệnh viện, bạn sẽ được xét nghiệm máu, nước tiểu, chụp phim vùng ổ bụng – khung chậu cũng như tiến hành các xét nghiệm chuyên sâu hơn để chẩn đoán bệnh chính xác.

Sau đó, bạn sẽ được tư vấn phác đồ điều trị phù hợp với giai đoạn bệnh và tình trạng sức khỏe. Ung thư thận thường được điều trị bằng phẫu thuật, liệu pháp đích, liệu pháp miễn dịch và hóa xạ trị…

👉 Xem Ngay: Xét nghiệm gen di truyền phát hiện ung thư

Theo báo cáo của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, tỷ lệ sống sót tương đối sau 5 năm đối với bệnh nhân ung thư thận ở giai đoạn sớm là 93%. Nếu khối u đã xâm lấn các cơ quan lân cận, tỷ lệ này giảm còn 70%. Với những bệnh nhân ung thư thận giai đoạn cuối, khi khối u đã di căn xa, tỷ lệ sống sót rất thấp, chỉ khoảng 13%.

Ung thư thận có khả năng chữa khỏi nếu khối u ở giai đoạn sớm. Vì vậy, khi phát hiện những dấu hiệu bất thường, bạn hãy nhanh chóng đi khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời nhé! 

Tài liệu tham khảo:

1. https://www.cancer.org/cancer/kidney-cancer/causes-risks-prevention/risk-factors.html
2. https://www.cancer.net/cancer-types/kidney-cancer/view-all