Ung thư tinh hoàn: Dấu hiệu, triệu chứng biểu hiện là gì?
Ung thư tinh hoàn là một trong những loại ung thư phổ biến nhất ở nam giới trẻ tuổi, thường dưới 40 tuổi. Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ ước tính vào năm 2022, khoảng 9.910 nam giới được chẩn đoán mắc bệnh ung thư tinh hoàn và khoảng 460 trường hợp tử vong.
Các loại ung thư thường phát triển ở tinh hoàn nhất là u tế bào bán ác tính và các khối u tế bào mầm không độc tính (NSGCT) như u quái, ung thư biểu mô phôi, ung thư biểu mô đường mật và khối u túi noãn hoàng. Hiểu biết về bệnh lý ung thư tinh hoàn sẽ giúp nam giới phòng ngừa hoặc chẩn đoán và điều trị kịp thời nhằm hạn chế tử vong trong giai đoạn dưới 5 năm.
1, Ung thư tinh hoàn là gì?
Ung thư tinh hoàn là tình trạng các tế nào ở tinh hoàn bắt đầu phát triển ngoài tầm kiểm soát. Sau đó, theo thời gian, các tế bào ác tính này sẽ lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể và cuối cùng là gây ra cái chết.
Tinh hoàn là một phần hệ thống sinh sản của nam giới. Chúng được bao bọc trong một túi da gọi là bìu treo dưới gốc dương vật.
Tinh hoàn có 2 chức năng chính đó là tạo ra nội tiết tố nam (androgen) như testosterone và tạo ra tinh trùng. Tinh trùng là các tế bào nam cần thiết để thụ tinh với tế bào trứng của phụ nữ để tạo ra bào thai.
Các tế bào tinh trùng được tạo thành trong các ống dài, giống như sợi chỉ bên trong tinh hoàn được gọi là ống sinh tinh. Sau đó, chúng được lưu trữ trong một ống cuộn nhỏ phía sau mỗi tinh hoàn được gọi là mào tinh hoàn. Đây là nơi các tinh trùng trưởng thành.
Trong quá trình xuất tinh, các tế bào sinh tinh được đưa từ mào tinh qua ống dẫn tinh đến túi tinh. Ở đó, chúng trộn lẫn với chất lỏng do túi tinh, tuyến tiền liệt và các tuyến khác tạo thành tinh dịch. Chất lỏng này sau đó đi vào niệu đạo, ống ở trung tâm của dương vật để ra khỏi cơ thể.
2, Các loại ung thư tinh hoàn
Tinh hoàn được tạo thành từ nhiều loại tế bào, mỗi loại tế bào có thể phát triển thành một hoặc nhiều loại ung thư. Mỗi loại ung thư có thể bắt đầu từ các tế bào khác nhau vì vậy có những cách điều trị cũng như tiên lượng khác nhau.
Các loại ung thư tinh hoàn bao gồm:
- Khối u tế bào mầm: Chiếm 90% trong tổng số các loại ung thư tinh hoàn. Dạng khối u chính của nó là u nguyên bào nuôi và không u ác tính.
- Seminomas: Seminomas có xu hướng phát triển và lây lan chậm hơn so với non-seminomas. Hai loại phụ chính của các khối u này là bán biểu hiện cổ điển (hoặc điển hình) và u biểu mô tế bào sinh tinh.
- Spermatocytic seminoma: Loại seminoma hiếm gặp này có xu hướng xảy ra ở nam giới lớn tuổi, trung bình khoảng 65 tuổi. Các khối u tinh trùng có xu hướng phát triển chậm hơn và ít có khả năng di căn đến các bộ phận khác của cơ thể hơn so với các khối u cổ điển.
- Ung thư biểu mô phôi: Những tế bào này được tìm thấy trong khoảng 40% các khối u tinh hoàn, nhưng ung thư biểu mô phôi đơn thuần chỉ xảy ra từ 3%- 4% trường hợp. Khi nhìn thấy dưới kính hiển vi, những khối u này có thể trông giống như các mô của phôi thai rất sớm. Đây là loại u không biểu hiện có xu hướng phát triển nhanh chóng và lan rộng ra bên ngoài tinh hoàn.
- Ung thư biểu mô túi noãn hoàng: Các tế bào của chúng trông giống như túi noãn hoàng của phôi thai ban đầu của người. Các tên khác của bệnh ung thư này bao gồm khối u túi noãn hoàng, khối u xoang nội bì, ung thư biểu mô phôi ở trẻ sơ sinh hoặc u nguyên bào tinh hoàn. Đây là dạng ung thư tinh hoàn phổ biến nhất ở trẻ em (đặc biệt là ở trẻ sơ sinh) và hiếm gặp ở người lớn.
- Ung thư biểu mô tuyến tinh: Đây là một loại ung thư tinh hoàn rất hiếm gặp và phát triển nhanh ở người lớn.
- U quái: U quái là những khối u tế bào mầm với các vùng mà dưới kính hiển vi, chúng trông giống như từng lớp trong 3 lớp của phôi đang phát triển: nội bì (lớp trong cùng), trung bì (lớp giữa) và ngoại bì (lớp ngoài cùng). U quái đơn thuần của tinh hoàn rất hiếm và nó được xem như một phần của khối u tế bào mầm hỗn hợp. U quái có 3 loại bao gồm u quái chưa trưởng thành, u quái trưởng thành và u quái với bệnh ác tính loại soma (hiếm gặp).
3, Dấu hiệu ung thư tinh hoàn
Các dấu hiệu ung thư tinh hoàn thường xuất hiện ở giai đoạn đầu, nhưng đôi khi, chúng không xuất hiện cho đến sau này.
Người bệnh có thể nhận thấy triệu chứng ung thư tinh hoàn ban đầu phổ biến là một khối u hoặc sưng không đau ở tinh hoàn. Những thay đổi xảy ra trong tinh hoàn vì nhiều lý do. Một khối u không phải lúc nào cũng có nghĩa là ung thư, nhưng bất kỳ ai nhận thấy sự thay đổi đều nên đi khám.
Ung thư tinh hoàn triệu chứng có thể còn biểu hiệu khác như:
- Đau nhói ở tinh hoàn hoặc bìu
- Cảm giác nặng ở bì
- Sự khác biệt về kích thước giữa các tinh hoàn
- Trong một số trường hợp, sự thay đổi nội tiết tố sẽ khiến ngực to lên và bị đau.
Trong giai đoạn sau, khi ung thư tinh hoàn di căn đến các cơ quan khác còn có thể bộc lộ các triệu chứng:
- Đau lưng dưới, nếu ung thư di căn đến các hạch bạch huyết
- Khó thở, nếu nó ảnh hưởng đến phổi
- Đau bụng, nếu nó ảnh hưởng đến gan
- Nhức đầu và nhầm lẫn, nếu nó đến não
4, Các nguyên nhân gây ung thư tinh hoàn
Nguyên nhân của ung thư tinh hoàn vẫn chưa được biết đến, nhưng những người đàn ông có tinh hoàn không xuống bìu (chứng đái tháo đường) vào năm 3 tuổi có nguy cơ cao bị ung thư tinh hoàn hơn những người đàn ông có tinh hoàn ở độ tuổi đó.
Ngoài ra, các yếu tố nguy cơ được cho là góp phần vào nguyên nhân gây ung thư tinh hoàn bao gồm.
- Tiền sử gia đình bị ung thư tinh hoàn
- Là người da trắng
- Nhiễm HIV có thể làm tăng nguy cơ
5, Chẩn đoán ung thư tinh hoàn
Sau khi thăm khám sức khỏe và hỏi về bệnh sử, bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm khác để tìm dấu hiệu ung thư tinh hoàn.
Các phương pháp xét nghiệm bao gồm:
Siêu âm: Khám sức khỏe và siêu âm có thể cho biết liệu một khối u có phải là một phần của tinh hoàn hay không và liệu nó có rắn (và do đó có nhiều khả năng là ung thư) hay chứa đầy chất lỏng (nang) hay không.
Xét nghiệm máu (alpha-fetoprotein, gonadotropin màng đệm): Việc xác định nồng độ trong máu của hai loại protein, alpha-fetoprotein và human chorionic gonadotropin có thể giúp chẩn đoán nhưng không chắc chắn. Mức độ của các protein này thường tăng lên ở nam giới bị ung thư tinh hoàn.
Các phương pháp thử nghiệm bổ sung: Bao gồm chụp X-quang ngực và chụp cắt lớp vi tính có thể được thực hiện để xác định xem ung thư đã di căn hay chưa. Hầu hết các bác sĩ đều khuyên nam thanh niên nên tự kiểm tra tinh hoàn của mình để tìm các cục u khoảng một lần mỗi tháng.
Các phương pháp điều trị ung thư tinh hoàn: Tuỳ vào loại ung thư tinh hoàn, giai đoạn và thể trạng của người bệnh, bác sĩ có thể chỉ định các loại điều trị khác nhau.
6, Các loại điều trị ung thư tinh hoàn cơ bản bao gồm:
Phẫu thuật: Điều trị bằng phẫu thuật là phương pháp đầu tiên và phổ biến nhất đối với ung thư tinh hoàn. Phương pháp điều trị ban đầu cho bệnh ung thư tinh hoàn là phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ phần tinh hoàn bị ảnh hưởng (phẫu thuật cắt bỏ tinh hoàn triệt để).
Một tinh hoàn nhân tạo có thể được đặt nếu người đàn ông muốn. Các tinh hoàn còn lại không bị cắt bỏ, vì vậy nam giới vẫn giữ được lượng nội tiết tố nam đầy đủ và có thể duy trì khả năng sinh sản. Vô sinh đôi khi xảy ra ở nam giới bị ung thư tinh hoàn, nhưng khả năng sinh sản có thể trở lại sau khi điều trị. Việc tích trữ tinh trùng trong ngân hàng tinh trùng có thể được khuyến cáo cho người bệnh trước khi điều trị.
Giám sát tích cực: Điều trị tiếp theo tùy thuộc vào loại ung thư tinh hoàn và mức độ của bệnh, sẽ trở nên rõ ràng sau khi phẫu thuật. Đối với hầu hết nam giới, ung thư được khu trú và ở giai đoạn đầu cần chụp CT ngực, bụng và xương chậu cũng như khám sức khỏe và xét nghiệm máu để loại trừ sự lây lan (di căn) của ung thư. Nếu nó chưa lây lan, điều trị được khuyến nghị là giám sát tích cực (theo dõi chặt chẽ bằng xét nghiệm máu định kỳ và chụp CT).
Hoá trị: Ở một số nam giới không có bằng chứng về di căn có các đặc điểm nguy cơ cao, phẫu thuật loại bỏ các hạch bạch huyết trong bụng (bóc tách hạch bạch huyết sau phúc mạc) hoặc 1 đến 2 liều hóa trị có thể được khuyến nghị để giảm nguy cơ tái phát.
Xạ trị: Ở nam giới bị bệnh di căn tại thời điểm chẩn đoán hoặc những người phát triển bệnh tái phát muộn hơn, các lựa chọn điều trị bao gồm 3 đến 4 chu kỳ kết hợp hóa trị, bóc tách hạch bạch huyết sau phúc mạc hoặc xạ trị (chỉ dành cho u ác tính). Một sự kết hợp của các phương pháp điều trị thường chữa khỏi ung thư tinh hoàn.
7, Các phương pháp phòng ngừa ung thư tinh hoàn
Đến nay nguyên nhân ung thư tinh hoàn vẫn chưa được xác định rõ, vì vậy không có cách nào để phòng ngừa. Tuy nhiên, không hút thuốc lá, thăm khám sức khỏe định kỳ, tầm soát ung thư tinh hoàn sớm đối với những người có tiền sử gia đình mắc bệnh này có thể giúp phòng ngừa ung thư tinh hoàn.
8, Các câu hỏi thường gặp về bệnh ung thư tinh hoàn
Ung thư tinh hoàn sống được bao lâu?
Triển vọng cho những người bị ung thư tinh hoàn giai đoạn đầu là rất tốt, với 95% người sống sót sau ít nhất 5 năm sau khi chẩn đoán.
Khoảng 11% số người nhận được chẩn đoán sau khi ung thư đã di căn sang các cơ quan khác. Theo Hiệp hội Ung thư Lâm sàng Hoa Kỳ, 74% những người này sẽ sống thêm ít nhất 5 năm nữa.
Ung thư tinh hoàn có chết không?
Tiên lượng cho nam giới bị ung thư tinh hoàn phụ thuộc vào loại và mức độ của ung thư nhưng thường rất tốt nếu ung thư chưa di căn. Ngay cả khi ung thư đã lan rộng, việc chữa khỏi thường có thể xảy ra.
Nguồn Tham Khảo:
- https://www.msdmanuals.com/home/kidney-and-urinary-tract-disorders/cancers-of-the-kidney-and-genitourinary-tract/testicular-cancer
- https://www.cancer.org/cancer/testicular-cancer/about/what-is-testicular-cancer.html
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/166993#causes