1900 599 927
Vitamin C là gì? Có vai trò và tác dụng gì cho bé
Vấn đề dinh dưỡng phát triển thể chất của trẻ luôn được quan tâm hàng đầu. Hiện nay, với việc loại bỏ dần tình trạng thiếu protein-năng lượng trong chế độ ăn, thiếu vi chất dinh dưỡng đang nổi lên như những yếu tố hạn chế trong việc đảm bảo sức khỏe tối ưu của trẻ.
Dữ liệu từ một số quốc gia ở châu Á và châu Mỹ Latinh cho thấy tình trạng thiếu hụt vitamin C và kẽm tiếp tục ở mức báo động. Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy sự thiếu hụt vitamin C ảnh hưởng xấu đến sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ em và có thể làm suy giảm khả năng phòng vệ miễn dịch của trẻ. Việc làm rõ vai trò và tác dụng của vitamin C đối với cơ thể trẻ là vô cùng quan trọng để chúng ta hiểu và cung cấp phù hợp vitamin cho trẻ.
Vitamin C là gì?
Vitamin là các chất thiết yếu, cần cho sự sống mà cơ thể không tự tổng hợp được, cần phải lấy từ nguồn bên ngoài vào qua các loại thực phẩm. Vitamin C hay còn gọi là acid ascorbic, là một vitamin tan trong nước, có trong nhiều loại rau củ và trái cây. Do cơ thể không tự tổng hợp được vitamin C và cũng không dự trữ lâu trong cơ thể nên vitamin C cần được bổ sung hàng ngày qua ăn uống với các loại thực phẩm đa dạng.
Vai trò của vitamin C đối với trẻ em
- Là một chất chống oxy hóa, trung hòa các gốc tự do (được sinh ra trong các phản ứng của cơ thể), giúp bảo vệ tế bào và giữ cho chúng khỏe mạnh.
- Duy trì làn da khỏe mạnh, làm sáng da, đều màu da.
- Tăng sức bền thành mạch máu.
- Giúp tăng hấp thu sắt, tăng tạo tế bào máu, chống thiếu máu và xuất huyết.
- Góp phần trong quá trình tạo collagen và mô liên kết giúp phát triển hệ cơ
- Giúp cơ thể chữa lành vết thương
- Tham gia hỗ trợ quá trình chuyển hóa các chất đạm, chất béo của cơ thể.
- Làm tăng hấp thu canxi, giúp phát triển xương và sụn
- Tham gia vào quá trình tổng hợp các chất như catecholamin, các chất vận chuyển trung gian thần kinh giúp tăng sự tỉnh táo, các hormon vỏ thượng thận, tăng sản xuất ra interferon, tăng tạo các chất miễn dịch nhờ đó giúp tăng sức đề kháng cho cơ thể, chống lại sự xâm nhập của virus vi khuẩn.
- Tăng cường chức năng hệ tim mạch , giảm nồng độ LDL và chất béo trung tính (triglyceride).
- Tăng đào thải các chất độc khỏi cơ thể.
- Ngăn ngừa, hạn chế nhiều loại ung thư nhờ các tác động như chống oxy hóa, trung hòa độc tố, bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh viêm nhiễm...
Nguồn thực phẩm cung cấp vitamin C:
Hiện nay nguồn thực phẩm cung cấp vitamin C rất phong phú nên bạn có thể dễ dàng tìm được các loại thực phẩm này.
+ Các loại trái cây như:
- Ổi: Một quả ổi chứa 377 mg Vitamin C
- Trái cây họ cam quýt: cam, bưởi, ...
- Ớt đỏ: Nửa quả ớt đỏ chứa khoảng 108 mg Vitamin C
- Ớt chuông: Nửa quả ớt vàng hoặc chứa 155-195 mg Vitamin C
- Đu đủ: Nửa quả đu đủ lớn chứa 238 mg VitaminC
- Kiwi: Một quả kiwi chứa 167 mg Vitamin C
- Một quả xoài chứa 122 mg Vitamin C
- Ngoài ra còn có Dâu tây, dứa, bơ, mãng cầu...
Các loại rau củ như:
- Bông cải xanh: chứa lượng vitamin C khoảng 89mg cho 100g bông cải
- Khoai tây: 1 củ cho khoảng 24mg vitamin C
- Ngoài ra còn có Cà chua, cải xoăn, cải bắp, mướp đắng...
Nhu cầu vitamin C là gì?
Lượng nhu cầu vitamin C trung bình hàng ngày cho trẻ em được Viện Dinh dưỡng quốc gia khuyến nghị như sau:
Vitamin C có mặt tự nhiên trong một số thực phẩm, được thêm vào nhiều loại thực phẩm khác, và có thể sử dụng như một thành phần bổ sung. Con người, không giống như hầu hết các loài động vật, không thể tự tổng hợp vitamin C, vì vậy nó là một thành phần dinh dưỡng thiết yếu. Vitamin C cần thiết cho quá trình sinh tổng hợp collagen, L-Carnitine và một số chất dẫn truyền thần kinh; vitamin C cũng tham gia vào quá trình chuyển hóa protein.
Collagen là một thành phần thiết yếu của mô liên kết, đóng vai trò quan trọng trong việc chữa lành vết thương. Vitamin C cũng là một chất chống oxy hóa sinh lý quan trọng và đã được chứng minh có khả năng tái tạo các chất chống oxy hóa khác trong cơ thể, bao gồm alpha-tocopherol (vitamin E).
Các nghiên cứu đang thực hiện kiểm tra xem liệu rằng vitamin C, bằng cách hạn chế tác động gây hại của các gốc tự do thông qua hoạt động chống oxy hóa của nó, có thể giúp ngăn ngừa hoặc trì hoãn sự phát triển của một số bệnh ung thư, bệnh tim mạch và các bệnh khác do stress oxy hóa.
Ngoài chức năng sinh tổng hợp và chống oxy hóa, vitamin C đóng vai trò quan trọng trong chức năng miễn dịch và cải thiện sự hấp thu sắt non-heme, dạng sắt trong thực phẩm mà có nguồn gốc thực vật. Thiếu vitamin C gây ra bệnh scurvy, được đặc trưng bởi sự mệt mỏi hoặc chậm phát triển, yếu mô liên kết lan rộng và mao mạch dễ vỡ.
Do vitamin C không được dự trữ lâu trong cơ thể nên hàng ngày chúng ta cần bổ sung cho trẻ, không nên đợi đến khi trẻ ốm hay có các biểu hiện bệnh mới nghĩ đến chuyện bổ sung.
Nhu cầu vitamin C còn chịu ảnh hưởng bởi kiểu gen. Vitamin C từ thực phẩm được vận chuyển trong cơ thể người nhờ các loại protein vận chuyển do nhiều gen mã hóa, ví dụ như là SLC23A1 và SLC23A2. Nếu trong các gen mang biến đổi bất lợi có thể làm giảm sự vận chuyển, dẫn tới thiếu vitamin và cơ thể cần được bổ sung từ ngoài vào nhiều hơn. Nếu kiểu gen mang các biến đổi có lợi giúp cho sự vận chuyển vitamin C hiệu quả thì lượng vitamin C được đưa vào có thể được vận chuyển hấp thu nhiều và không cần tập trung cung cấp quá nhiều,…
Ảnh hưởng của việc thừa và thiếu vitamin C:
Thừa vitamin C:
- Dùng quá nhiều vitamin C có thể gây ra các biểu hiện như đau bụng tiêu chảy, đầy hơi.
- Trong một số trường hợp, quá liều vitamin C có thể gây ra sỏi thận, giảm sự hấp thu các chất dinh dưỡng khác (như vitamin B12 và đồng), hoặc làm tăng sự hấp thu sắt dẫn đến thừa sắt và gây ra nhiều rối loạn khác.
Thiếu vitamin C:
- Thiếu vitamin C có thể dẫn tới nhiều tình trạng sức khỏe như: thiếu máu, loãng xương, còi xương, viêm lợi, chảy máu chân răng, xuất huyết dưới da, chậm lành vết thương, thậm chí có thể dẫn tới ung thư (ung thư thanh quản, thực quản, cổ tử cung, bàng quang, đại trực tràng…)
Làm sao biết trẻ được cung cấp đủ vitamin C hay chưa?
Một số biểu hiện của thiếu vitamin C như: da khô, tóc khô chẻ ngọn, chảy máu chân răng, dễ mắc các bệnh viêm nhiễm..
Một số biểu hiện của thừa vitamin C như: đau bụng, tiêu chảy, đầy hơi…
Bạn có thể tham khảo ý kiến bác sĩ và các chuyên gia dinh dưỡng để có được sự đánh giá chính xác nhất tình trạng dinh dưỡng và vitamin của trẻ.
Một điều thú vị và vô cùng có ý nghĩa là bạn có thể giải mã gen để tìm hiểu nhu cầu vitamin C của trẻ để có sự cung cấp phù hợp nhất, tránh tình trạng bổ sung thừa hoặc thiếu.
Nguồn Tham Khảo:
- https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminC-Consumer/
- https://journals.sagepub.com/
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/219352#why-we-need-it
- http://vichat.viendinhduong.vn/vi/cac-vi-chat-dd-khac.nd69/vitamin-c-voi-suc-khoe.i117.html
Xem Thêm:
