Vitamin C được biết đến như là “vitamin miễn dịch” của cơ thể. Ngoài chế độ dinh dưỡng cân bằng, vận động và nghỉ ngơi hợp lý, bổ sung vitamin C tự nhiên từ thực phẩm đóng vai trò quan trọng trong việc giúp con xây dựng hàng rào bảo vệ sức khỏe. Bố mẹ cùng Genetica tìm hiểu thêm về tác dụng của vitamin C nhé.
1, Vitamin C là gì?
Vitamin C thường được gọi là axit ascorbic, là loại vitamin tan trong nước. Đây còn là chất chống oxy hoá, đóng vai trò quan trọng trong duy trì sức khoẻ tổng thể, giúp tăng cường hệ thống miễn dịch của trẻ nhỏ. Do cơ thể không tự tổng hợp được vitamin C và cũng không dự trữ lâu trong cơ thể nên vitamin C cần được bổ sung hàng ngày qua ăn uống với các loại thực phẩm đa dạng.
2, Tác dụng của vitamin C
- Cơ thể trẻ cần vitamin C để hình thành và củng cố collagen trong xương, sụn, cơ và mạch máu. Ngoài ra, vitamin C cũng giúp chữa lành các vết thương nhỏ và giúp răng và nướu của trẻ khỏe mạnh hơn.
- Vitamin C đảm bảo cho hệ thống miễn dịch của trẻ hoạt động hiệu quả, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh như virus, vi khuẩn, làm giảm triệu chứng cũng như thời gian mắc bệnh của các chứng cảm lạnh thông thường.
- Vitamin C hoạt động như một chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào khỏi những tổn thương do các gốc tự do gây ra.
- Vitamin C tăng cường khả năng hấp thụ sắt từ thực phẩm mà trẻ ăn hàng ngày, phòng ngừa thiếu máu.
3, Nhu cầu vitamin C của trẻ nhỏ
Trẻ sơ sinh từ 0-6 tháng tuổi nhận đủ vitamin C thông qua sữa mẹ hoặc sữa công thức.
Trẻ lớn hơn thì nhu cầu vitamin C cũng tăng lên để đáp ứng nhu cầu phát triển của cơ thể. Học viện y khoa Hoa Kỳ khuyến cáo nên cho con ăn dặm khi bé được khoảng 6 tháng tuổi. Đây là thời điểm lý tưởng để giới thiệu cho bé những thực phẩm giàu vitamin C từ rau củ, trái cây.
Dưới đây là liều lượng vitamin C khuyến nghị cho trẻ theo từng độ tuổi:
Tuy nhiên, trẻ em có thể ăn nhiều hơn hoặc ít hơn số lượng được khuyến nghị, tùy theo khẩu vị và sở thích của bé. Do đó, bố mẹ không cần thiết phải tính toán đủ nhu cầu của con hằng ngày. Thay vào đó, chúng ta có thể ước lượng lượng vitamin C mà con nhận được ở mức trung bình trong một vài ngày hoặc một tuần.
Các nghiên cứu đang thực hiện kiểm tra xem liệu rằng vitamin C, bằng cách hạn chế tác động gây hại của các gốc tự do thông qua hoạt động chống oxy hóa của nó, có thể giúp ngăn ngừa hoặc trì hoãn sự phát triển của một số bệnh ung thư, bệnh tim mạch và các bệnh khác do stress oxy hóa.
Ngoài chức năng sinh tổng hợp và chống oxy hóa, vitamin C đóng vai trò quan trọng trong chức năng miễn dịch và cải thiện sự hấp thu sắt non-heme, dạng sắt trong thực phẩm mà có nguồn gốc thực vật. Thiếu vitamin C gây ra bệnh scurvy, được đặc trưng bởi sự mệt mỏi hoặc chậm phát triển, yếu mô liên kết lan rộng và mao mạch dễ vỡ.
Do vitamin C không được dự trữ lâu trong cơ thể nên hàng ngày chúng ta cần bổ sung cho trẻ, không nên đợi đến khi trẻ ốm hay có các biểu hiện bệnh mới nghĩ đến chuyện bổ sung.
Nhu cầu vitamin C còn chịu ảnh hưởng bởi kiểu gen. Vitamin C từ thực phẩm được vận chuyển trong cơ thể người nhờ các loại protein vận chuyển do nhiều gen mã hóa, ví dụ như là SLC23A1 và SLC23A2.
Nếu trong các gen mang biến đổi bất lợi có thể làm giảm sự vận chuyển, dẫn tới thiếu vitamin và cơ thể cần được bổ sung từ ngoài vào nhiều hơn. Nếu kiểu gen mang các biến đổi có lợi giúp cho sự vận chuyển vitamin C hiệu quả thì lượng vitamin C được đưa vào có thể được vận chuyển hấp thu nhiều và không cần tập trung cung cấp quá nhiều.
4, Thiếu Vitamin C gây bệnh gì?
Thiếu Vitamin C có thể dẫn đến các bệnh như bệnh còi, khô da, hệ thống miễn dịch suy giảm…. Tuy nhiên, loại vitamin này có sẵn trong rất nhiều loại thực phẩm như trái cây, rau củ nên việc thiếu hụt là rất hiếm.
Một số trường hợp trẻ hấp thụ kém vitamin C:
- Trẻ rất kén ăn và ăn uống không đa dạng. Trẻ ăn ít trái cây, rau củ
- Trẻ thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc lá cần nhiều vitamin C hơn để sửa chữa các tổn thương do thuốc lá gây ra
- Trẻ bị các vấn đề về tiêu hoá, rối loạn phát triển thần kinh hoặc ung thư
5, Tác hại của thừa vitamin C đối với trẻ nhỏ
Vitamin C là loại vitamin tan trong nước. Do đó, lượng dư thừa sẽ được đào thải ra ngoài thông qua nước tiểu của trẻ. Tuy nhiên megadoses vẫn có thể gây tiêu chảy, buồn nôn, đau quặn bụng, rối loạn tiêu hoá, viêm niêm mạc dạ dày. Trẻ từ 1-3 tuổi không nên dùng quá 400mg/ngày, trẻ từ 4-8 tuổi không nên dùng quá 600 mg/ngày.
6, Nguồn cung cấp Vitamin C
Vitamin C là chất dinh dưỡng thiết yếu vì cơ thể bé không tự sản xuất được. Vì vậy việc lựa chọn các thực phẩm giàu vitamin C để chế biến bữa ăn của bé rất quan trọng. May mắn là vitamin C có nhiều trong nhiều loại thực phẩm đặc biệt là rau củ và trái cây có màu sắc sặc sỡ, nên rất dễ dàng để thêm loại vitamin này vào khẩu phần ăn hàng ngày của trẻ.
Tuy nhiên, không phải em bé nào cũng đều thích thú với các loại trái cây, rau củ. Bố mẹ nên linh hoạt trong cách chế biến để tạo cảm giác hào hứng cho bé: cắt thành những hình thù ngộ nghĩnh, dễ thương như bông hoa, hình ngôi sao, ô tô..., sắp xếp dĩa đồ ăn nhiều màu sắc, cùng con nấu nướng. Quan trọng nữa là bố mẹ không nên kỳ vọng quá nhiều vào lượng ăn của con.
Dưới đây là danh sách các thực phẩm giàu vitamin C từ Bộ Nông Nghiệp Hoa Kỳ ( USDA's ). Lượng vitamin C trong thực phẩm có thay đổi, tùy thuộc vào kích thước của trái cây hoặc rau củ.
Tóm lại, cơ thể trẻ không thể tự sản xuất và dự trữ vitamin C nên bố mẹ cần phải bổ sung vào bữa ăn hàng ngày. Bằng việc ăn 5 - 7 phần trái cây, rau củ mỗi ngày sẽ đảm bảo rằng con bạn nhận đủ lượng vitamin C cần thiết cho cơ thể. Nếu bố mẹ lo lắng con thiếu hụt vitamin C thì hãy tham khảo thêm ý kiến của bác sĩ chứ không nên tùy tiện bổ sung viên vitamin C cho trẻ.
Một điều thú vị và vô cùng có ý nghĩa là bạn có thể giải mã gen để tìm hiểu nhu cầu vitamin C của trẻ để có sự cung cấp phù hợp nhất, tránh tình trạng bổ sung thừa hoặc thiếu.
Tài liệu tham khảo:A
Back to top
