Vitamin B12 là một chất dinh dưỡng giúp giữ cho máu và các tế bào thần kinh của cơ thể khỏe mạnh, đồng thời giúp tạo ra ADN. Vitamin B12 cũng giúp ngăn ngừa bệnh thiếu máu hồng cầu khổng lồ.

Vitamin B12 là một loại vitamin B cần thiết cho quá trình tạo hồng cầu và AND, ARN

1, Vitamin B12 là gì?

Vitamin B12 còn được gọi là cobalamin, là một trong 8 loại vitamin B. Tất cả các vitamin B giúp cơ thể chuyển đổi thức ăn (carbohydrate) thành nhiên liệu (glucose), được sử dụng để sản xuất năng lượng. Những vitamin B này thường được gọi là vitamin B phức hợp, cũng giúp cơ thể sử dụng chất béo và protein. 

Vitamin B phức hợp cần thiết cho da, tóc, mắt và gan khỏe mạnh. Chúng cũng giúp hệ thần kinh hoạt động bình thường.

2, Vitamin b12 có tác dụng gì?

Tất cả các vitamin B đều tan trong nước, có nghĩa là cơ thể không lưu trữ chúng.

Công dụng vitamin B12 là gì? Vitamin B12 là một loại vitamin đặc biệt quan trọng để duy trì các tế bào thần kinh khỏe mạnh, và nó giúp sản xuất ADN và ARN, vật liệu di truyền của cơ thể. Vitamin B12 kết hợp chặt chẽ với vitamin B9, còn được gọi là folate hoặc axit folic, giúp tạo ra các tế bào hồng cầu và giúp sắt hoạt động tốt hơn trong cơ thể.

Folate và B12 kết hợp với nhau để tạo ra S-adenosylmethionine (SAMe), một hợp chất liên quan đến chức năng miễn dịch và tâm trạng.

Vitamin B12, B6 và B9 phối hợp với nhau để kiểm soát nồng độ axit amin homocysteine ​​trong máu. Mức độ cao của homocysteine ​​có liên quan đến bệnh tim. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu không chắc liệu homocysteine ​​có phải là nguyên nhân gây ra bệnh tim hay chỉ là một dấu hiệu cho thấy ai đó có thể bị bệnh tim.

3, Dấu hiệu cơ thể bị thiếu vitamin 12

Cơ thể dự trữ lượng vitamin B12 gấp 1.000 đến 2.000 lần lượng vitamin B12 chúng ta thường ăn trong một ngày. Vì vậy các triệu chứng thiếu hụt vitamin B12 có thể mất vài năm mới xuất hiện.

Nếu thiếu vitamin B12, bạn có thể cảm thấy mệt mỏi hoặc yếu ớt. Đây là các triệu chứng của bệnh thiếu máu nguyên bào khổng lồ, là một dấu hiệu của sự thiếu hụt vitamin B12. 

Bạn cũng có thể có làn da nhợt nhạt, tim đập nhanh, chán ăn, tiêu chảy, giảm cân và vô sinh. Bàn tay và bàn chân có thể bị tê hoặc ngứa ran, một dấu hiệu của các vấn đề về thần kinh. 

Các triệu chứng khác của thiếu vitamin B12 bao gồm các vấn đề về thăng bằng, trầm cảm, lú lẫn, sa sút trí tuệ, trí nhớ kém và đau miệng hoặc lưỡi.

Ở trẻ sơ sinh, các dấu hiệu của sự thiếu hụt vitamin B12 bao gồm không phát triển, chậm đạt được các mốc phát triển điển hình và thiếu máu hồng cầu khổng lồ.

Thiếu hụt vitamin B12 có thể làm hỏng hệ thần kinh ngay cả ở những người không bị thiếu máu nguyên bào khổng lồ. Do đó, cần phải điều trị tình trạng thiếu hụt vitamin B12 càng sớm càng tốt.

4, Vitamin B12 nên uống lúc nào?

Thuốc vitamin B12 thường được sử dụng để điều trị trong các trường hợp sau đây.

Thiếu máu ác tính: Thiếu máu ác tính là một loại thiếu máu xảy ra khi các tế bào dạ dày không thể tạo ra yếu tố nội tại. Nếu không có yếu tố nội tại, cơ thể bạn không thể hấp thụ vitamin B12. Các triệu chứng bao gồm:

• Mệt mỏi
• Da nhợt nhạt
• Bệnh tiêu chảy
• Giảm cân
• Sốt
• Cảm giác tê hoặc ngứa ran ở bàn tay và bàn chân
• Mất thăng bằng
• Lú lẫn, mất trí nhớ và ủ rũ

Thuốc bổ sung vitamin B12 với liều lượng cao, dưới dạng tiêm hoặc uống, được kê đơn để điều trị bệnh thiếu máu ác tính. Thiếu máu ác tính có thể là một tình trạng nguy hiểm và cần được bác sĩ điều trị.

Bệnh tim: Nhiều nghiên cứu cho thấy những người có hàm lượng axit amin homocysteine ​​cao gần như có nguy cơ mắc bệnh mạch vành cao gấp 2 lần và nguy cơ bị đột quỵ cao gấp 2,5 lần so với những người có mức độ bình thường. Các vitamin phức hợp B, đặc biệt là vitamin B9, B6 và B12 giúp giảm mức homocysteine. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu không biết liệu mức homocysteine ​​cao có thực sự gây ra bệnh tim hay không.

Những người lo lắng về bệnh tim nên cố gắng bổ sung đủ vitamin B từ thực phẩm lành mạnh. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, bác sĩ khuyên bạn nên dùng vitamin B để giảm mức homocysteine. Nếu bạn lo lắng về bệnh tim, hãy hỏi bác sĩ xem việc bổ sung vitamin B có phù hợp hay không.

Thoái hóa điểm vàng do tuổi tác (AMD): Một nghiên cứu lớn cho thấy những phụ nữ bổ sung 1.000 mcg vitamin B12 cùng với 2500 mcg axit folic và 500 mg vitamin B6 mỗi ngày, giảm nguy cơ phát triển AMD. Đây là một bệnh về mắt có thể gây mất thị lực.

Mệt mỏi: Mệt mỏi là một trong những triệu chứng của sự thiếu hụt vitamin B12. Một nghiên cứu nhỏ gợi ý rằng một số người không thiếu B12 có thể nhận được nhiều năng lượng hơn từ các mũi tiêm B12. Tuy nhiên, nghiên cứu thêm là cần thiết. Một nghiên cứu sơ bộ chỉ ra rằng những người mắc hội chứng mệt mỏi mãn tính có thể được hưởng lợi từ việc tiêm B12. 

Ung thư vú: Mặc dù không có bằng chứng cho thấy chỉ riêng vitamin B12 làm giảm nguy cơ ung thư vú, nhưng các nghiên cứu dân số đã chỉ ra rằng những phụ nữ có nhiều folate trong chế độ ăn uống của họ có nguy cơ mắc ung thư vú thấp hơn. 

Vitamin B12 hoạt động với folate trong cơ thể, vì vậy nó có thể giúp giảm nguy cơ ung thư vú. Một nghiên cứu sơ bộ khác cho thấy phụ nữ sau mãn kinh có lượng B12 thấp nhất trong chế độ ăn uống của họ có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn.

Vô sinh nam: Các nghiên cứu cho thấy bổ sung vitamin B12 có thể cải thiện số lượng tinh trùng và khả năng bơi của tinh trùng.

5, Trẻ em có nguy cơ thiếu vitamin B12 không?

Vitamin B12 là vi chất rất quan trọng đối với xương, máu, mắt, tâm trạng, tóc, da và móng của trẻ. Trẻ em không nhận đủ Vitamin B12 có nguy cơ bị thiếu Vitamin B12, đặc biệt là những trẻ có chế độ ăn đơn điệu và nghèo nàn vì ít ăn các thức ăn từ động vật như thịt, cá, trứng… Trẻ thiếu vitamin B12 thường có dấu hiệu như sau:

• Thiếu Vitamin B12 ở trẻ có thể gây ra cáu gắt, mệt mỏi và quấy khóc
• Trẻ thiếu Vitamin B12 thường mất cảm giác ngon miệng, dẫn đến tâm lý lười ăn và sợ ăn
• Thiếu hụt Vitamin B12 tác động đến hệ thần kinh gây cảm giác châm chích ở tay và chân
• Thiếu vitamin B12 ở trẻ em có thể dẫn đến thiếu máu và chậm phát triển.

6, Bổ sung Vitamin B12 cho trẻ đúng cách

Bổ sung Vitamin B12 cho trẻ bao nhiêu là đủ? Nhu cầu vitamin B12 ở trẻ em được khuyến nghị riêng theo từng độ tuổi như sau:

• Trẻ sơ sinh đến 6 tháng tuổi cần 0,4 mcg B12 mỗi ngày
• Trẻ từ 7 đến 12 tháng tuổi cần 0,5 mcg B12 mỗi ngày
• Trẻ từ 1 đến 3 tuổi cần 0,9 mcg B12 mỗi ngày
• Trẻ em từ 4 đến 8 tuổi cần 1,2 mcg B12 mỗi ngày
• Trẻ em từ 9 đến 13 tuổi cần 1,8 mcg B12 mỗi ngày
• Thanh thiếu niên từ 14 đến 18 tuổi cần 2,4 mcg B12 mỗi ngày

Như bạn thấy, đơn vị cho nhu cầu vitamin B12 ở đây là “mcg” hay “microgam” tương đương với 1/1,00,000 của một gam. Rõ ràng đây là một con số quá nhỏ, vậy vitamin B12 có thực sự cần thiết đối với trẻ em không? Nếu trẻ bổ sung vitamin B12 với liều lượng cao hơn mức khuyến nghị thì có nguy hiểm không? 

Để trả lời cho câu hỏi đầu tiên, một lượng rất nhỏ vitamin B12 có thể thực hiện rất nhiều vai trò quan trọng như đã nêu ở trên. Do đó B12 là một vi chất cần thiết cho sự phát triển toàn diện và khỏe mạnh của trẻ. Tuy nhiên nếu bổ sung vitamin B12 liều cao, kéo dài cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ nguy hiểm như phát ban, nhức đầu, rối loạn tiêu hóa, thậm chí là tử vong. 

7, Lưu ý khi sử dụng thuốc vitamin B12

Nếu đang được điều trị bằng bất kỳ loại thuốc nào sau đây, bạn không nên sử dụng chất bổ sung vitamin B12 nếu không có chỉ định của bác sĩ.

Các loại thuốc làm giảm nồng độ B12 trong cơ thể bao gồm:

• Thuốc chống động kinh: Bao gồm phenytoin (Dilantin), phenobarbital, primidone (Mysoline)
• Thuốc hóa trị: Đặc biệt là methotrexate.
• Colchicine: Được sử dụng để điều trị bệnh gút.
• Chất cô lập axit mật: Được sử dụng để giảm cholesterol; bao gồm colestipol (Colestid), cholestyramine (Questran) và colsevelam (Welchol).
• Thuốc chẹn H2: Được sử dụng để giảm axit dạ dày; bao gồm cimetidine (Tagamet), famotidine (Pepcid AC), ranitidine (Zantac).
• Metformin (Glucophage): Thuốc điều trị bệnh tiểu đường.
• Thuốc ức chế bơm proton: Được sử dụng để giảm axit dạ dày; bao gồm esomeprazole (Nexium), lansprazole (Prevacid), omeprazole (Prilosec), rabeprazole (Aciphex).
• Thuốc kháng sinh, Tetracycline: Không nên dùng vitamin B12 cùng lúc với tetracycline vì nó cản trở sự hấp thu và hiệu quả của thuốc này. Vitamin B12 nên được dùng vào các thời điểm khác nhau trong ngày từ tetracyclin. Tất cả các chất bổ sung phức hợp vitamin B hoạt động theo cách này và nên được thực hiện vào các thời điểm khác nhau từ tetracycline. Ngoài ra, việc sử dụng kháng sinh trong thời gian dài có thể làm giảm nồng độ vitamin B trong cơ thể, đặc biệt là B2, B9, B12 và vitamin H (biotin), được coi là một phần của vitamin B phức hợp.

Chỉ sử dụng thuốc vitamin B12 theo kê đơn và hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa

Vitamin B12 là một loại vitamin B thiết yếu cho hoạt động của cơ thể. Thiếu vitamin B12 có thể gây ra tình trạng sức khỏe, vì vậy bạn cần chú ý bổ sung vitamin B12 đầy đủ, tốt nhất là từ các thực phẩm trong chế độ ăn uống hàng ngày. Trường hợp thiếu vitamin B12 do bệnh tật mà không thể bù đắp thông qua thực phẩm, bạn nên điều trị bằng thuốc vitamin B12 dạng tiêm hoặc viên uống dưới chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

Trên đây là những thông tin hữu ích về vitamin B12. Thông qua bài viết này, hy vọng bạn sẽ hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của B12 đối với sức khỏe của chúng ta, đặc biệt là trẻ nhỏ.

Tài liệu tham khảo:

1. https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminB12-Consumer/
2. https://www.mountsinai.org/health-library/supplement/vitamin-b12-cobalamin
3. https://hiyahealth.com/blogs/news/can-kids-take-vitamin-b12
4. https://www.healthline.com/nutrition/vitamin-b12-benefits
5. https://www.healthline.com/nutrition/vitamin-b12-foods