Trẻ bị dị ứng đạm sữa bò có dấu hiệu, triệu chứng là gì?

Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, dị ứng đạm sữa bò là một trong những rối loạn dị ứng phổ biến nhất, đặc biệt là trong năm đầu tiên của cuộc đời. Mặc dù chỉ có khoảng 0,5% trẻ bú mẹ xảy ra dị ứng đạm sữa bò, với các triệu chứng hầu hết ở mức độ nhẹ, nhưng có đến khoảng 7% trẻ nhỏ sử dụng sữa công thức gặp vấn đề dị ứng.

Hãy cùng Genetica tìm hiểu về dị ứng đạm sữa bò để có những hiểu biết đúng đắn nhất nếu con bạn gặp phải tình trạng này nhé!

1, Dị ứng đạm sữa bò là gì?

Dị ứng đạm sữa bò là hiện tượng xảy ra khi hệ miễn dịch của trẻ, đặc biệt là trẻ sơ sinh có những phản ứng quá nhạy cảm với thành phần đạm có trong sữa bò.

Đây là hiện tượng dị ứng thực phẩm phổ biến nhất ở nhóm trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ vì sữa bò là loại thực phẩm có chứa đạm lạ đầu tiên mà nhóm trẻ này phải hấp thụ với một lượng lớn, nhất là những trẻ đã từng uống sữa bột trước đó.

Khi trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ mắc phải chứng dị ứng đạm sữa bò, hệ miễn dịch của trẻ sẽ nhận diện sai lầm đạm trong sữa bò là chất có hại và sẽ có những phản ứng lại với những loại đạm này, gây ra những dấu hiệu trẻ bị dị ứng đạm sữa bò.

2, Dấu hiệu, triệu chứng của dị ứng đạm sữa bò

Dị ứng đạm sữa bò là tình trạng dị ứng khởi phát sau khi sử dụng sữa bò hoặc các sản phẩm được chế biến từ sữa bò. Đối với trẻ sơ sinh, dị ứng có thể xảy ra khi trẻ sử dụng các loại sữa công thức hoặc bú mẹ trong khi người mẹ có sử dụng sữa bò. Dị ứng đạm sữa bò được xác định do cơ thể sản sinh các kháng thể miễn dịch với 2 loại protein chính trong sữa:

• Casein: được tìm thấy trong phần rắn (sữa đông) của sữa khi đông vón lại.
• Whey: được tìm thấy trong phần lỏng của sữa sau khi sữa đông vón lại.

Triệu chứng của dị ứng đạm sữa bò có thể diễn ra từ vài phút đến vài ngày sau khi tiếp xúc với sữa bò. Các triệu chứng có thể xảy ra ở nhiều cơ quan khác nhau trên cơ thể, với mức độ triệu chứng cũng khác nhau tùy cơ thể và lượng tiếp xúc.

Các triệu chứng phổ biến tại đường tiêu hóa được ghi nhận bao gồm: nôn, nôn khan, đau bụng, trẻ từ chối ăn, phân lỏng hoặc thậm chí tiêu chảy ra máu.

Các triệu chứng khác có thể bao gồm thở khò khè, viêm da, mẩn ngứa. Trường hợp nặng có thể dẫn đến sốc phản vệ và cần có những xử trí kịp thời, tránh gây nguy hiểm đến tính mạng.

3, Xác định nguy cơ dị ứng đạm sữa bò

Hiện nay chưa có xét nghiệm riêng lẻ nào giúp chẩn đoán chính xác dị ứng đạm sữa bò. Để chẩn đoán chính xác, bên cạnh các xét nghiệm, các bác sỹ phải dựa trên triệu chứng mà con bạn gặp phải và việc loại bỏ các nguyên nhân đến từ các bệnh lý khác.

Các bài kiểm tra để xác định chính xác tình trạng dị ứng có thể bao gồm: xét nghiệm phân, xét nghiệm máu, test dị ứng (xét nghiệm lẫy da), thử đồ ăn, … Bên cạnh đó, bác sĩ cũng có thể yêu cầu bạn thực hiện một chế độ ăn kiêng loại bỏ.Trẻ sẽ được sử dụng sữa công thức không chứa đạm sữa bò hoặc mẹ không sử dụng sữa bò nếu đang cho con bú.

Với những đứa trẻ đang bú mẹ, chế độ ăn kiêng này có thể phải kéo dài ít nhất từ 1 tuần đến 2 tuần, bởi protein trong thức ăn có thể xuất hiện trong sữa mẹ sau 3 đến 6 tiếng sau khi ăn và tồn tại tới khoảng 2 tuần. Sau thời gian ăn kiêng, sữa bò được đưa vào sử dụng lại để xem liệu các triệu chứng dị ứng có quay lại hay không.

Bên cạnh đó, các nhà khoa học đã phát hiện được nhiều gen gây ảnh hưởng đến nguy cơ dị ứng đạm sữa bò của trẻ nhỏ. Vì vậy xét nghiệm gen phát hiện nguy cơ dị ứng cũng là một phương án giúp xác định sớm nguy cơ dị ứng đạm sữa bò ở trẻ nhỏ.

4, Cần làm gì khi trẻ bị dị ứng đạm sữa bò?

Nếu biết bản thân hoặc con mình bị dị ứng đạm sữa bò, hãy đảm bảo loại bỏ sữa bò và các sản phẩm từ sữa bò khỏi khẩu phần ăn. Bên cạnh đó, cũng cần đọc kỹ nhãn thực phẩm, bởi nhiều thành phần gây dị ứng trong sữa bò (như casein) có thể xuất hiện trong các sản phẩm như cá ngừ đóng hộp, xúc xích, …

Khi tình trạng dị ứng đạm sữa bò xảy ra với con bạn, sữa mẹ được cho là sự lựa chọn tốt nhất. Sữa mẹ cân bằng về mặt dinh dưỡng, giúp bảo vệ đứa trẻ khỏi bệnh tật và nhiễm trùng. Đồng thời, trẻ bú sữa mẹ cũng ít bị dị ứng thức ăn và thậm chí mắc các bệnh mạn tính sau này.

Các bà mẹ có con bị dị ứng đạm sữa bò cũng cần lưu ý loại bỏ thực phẩm có chứa thành phần này khỏi bữa ăn hàng ngày nếu lựa chọn phương án cho con bú.

Trong trường hợp bạn muốn lựa chọn một công thức khác để thay thế cho sữa mẹ đối với trẻ bị dị ứng đạm sữa bò, sữa đậu nành có thể là một phương án thích hợp. Tuy nhiên, cần lưu ý đậu nành cũng là một thực phẩm gây dị ứng phổ biến ở trẻ, và khoảng 8 – 14% trẻ bị dị ứng đạm sữa bò cũng bị dị ứng với đậu nành. Vì vậy hãy cẩn trọng khi thay thế.

Việc sử dụng sữa của những loài gia súc khác như sữa dê, sữa cừu cũng không được khuyến cáo, bởi protein trong sữa của các loại động vật này cũng tương tự như protein trong sữa bò. Thay vào đó, bà mẹ có thể lựa chọn cho con mình các loại sữa với công thức đạm thủy phân, bởi các protein chuỗi ngắn trong loại sữa này ít có khả năng gây dị ứng hơn.

Theo thống kê, dị ứng đạm sữa bò có tỷ lệ thuyên giảm 45 – 50% sau năm đầu tiên, 60 – 75% sau năm thứ hai và khoảng 85 – 90% sau 3 năm. Vì vậy trẻ có thể được kiểm tra sử dụng sữa bò sau mỗi 6 đến 12 tháng để xem trẻ có dung nạp tốt hay không. Việc kiểm tra này nên có sự chỉ định của nhân viên y tế để phòng tránh những hậu quả đáng tiếc.

Là một người mẹ, thật không dễ dàng khi thấy con mình gặp các vấn đề về ăn uống. Tuy nhiên, hãy yên tâm rằng nhiều trường hợp dị ứng đạm sữa bò có thể được kiểm soát thông qua chế độ ăn bằng việc sử dụng sữa mẹ hoặc các loại sữa có công thức phù hợp. Hãy vững tin và lạc quan nhé!

5, Dị ứng đạm sữa bò có di truyền không? 

Các nhà nghiên cứu không hoàn toàn hiểu tại sao một số lại bị dị ứng sữa và những người khác thì không, nhưng người ta tin rằng trong nhiều trường hợp, dị ứng là do gen di truyền. Theo những quan sát thấy rằng nếu cha mẹ bị dị ứng đạm sữa bò thì con cái của họ có thể bị dị ứng đạm sữa bò.

Nghiên cứu về di truyền cũng thể hiện rằng sự biến đổi trong gen TLR6 và IL2 góp phần vào sự biểu hiện của dị ứng đạm ứng bò. Ngoài ra, vì TLR6 và IL2 trước đó có liên quan đến các bệnh dị ứng khởi phát muộn hơn khác. Đột biến gen FLG cũng xuất hiện nhiều hơn trong nhóm dị ứng đạm sữa bò.

6, Xét nghiệm gen sàng lọc nguy cơ dị ứng di truyền

Có một số tình trạng dị ứng thường được nhóm lại với nhau nói về mối liên hệ giữa dị ứng và di truyền, bao gồm dị ứng thực phẩm, hen suyễn, bệnh chàm da hoặc sốt. Những yếu tố này có liên hệ với nhau và liên quan đến tính nhạy cảm di truyền.

Trẻ em bị ảnh hưởng bởi dị ứng thường theo một mô hình chung và sẽ diễn tiến thông qua một loạt các tình trạng dị ứng, được gọi là diễu hành dị ứng. Ví dụ, ban đầu trẻ có thể bị chàm da sau đó giảm dần, sau đó là biểu hiện của bệnh hen suyễn và sau đó là viêm mũi. Một số trẻ cũng sẽ phát triển một số tình trạng dị ứng và bị như vậy suốt đời.

Các biến thể gen cụ thể làm thay đổi mã hóa các cytokine có nguồn gốc từ tế bào biểu mô như interleukin-33 và thymic stromal lymphopoietin có thể liên quan đến sinh bệnh học của dị ứng. Một nghiên cứu mới, đã xác định một số gen liên quan đến miễn dịch trong bộ gen, nơi những thay đổi nhỏ xảy ra và bao gồm TLR6, C11 / f30, STAT6, SLC25A46, HLA-DQB1, IL1RL1, LPP, MYC, IL2 và HLA-B, và các gen này phổ biến cho dị ứng.

Không phải tất cả trẻ em sinh ra trong các gia đình dị ứng sẽ bị dị ứng, và một số trẻ không có tiền sử gia đình bị dị ứng có thể bị dị ứng. Do đó, di truyền không thể là nguyên nhân duy nhất gây dị ứng và có khả năng các yếu tố khác liên quan đến sự phát triển của tình trạng dị ứng.

Xác định tác nhân gây dị ứng (bao gồm những thực phẩm như sữa bò, trứng, cá/động vật có vỏ, các loại hạt, gluten, đậu nành, bột mì và các tác nhân khác như dị ứng với côn trùng, thú nuôi, phấn hoa, mạt bụi, nấm mốc), góp phần điều trị hiệu quả và loại bỏ nguyên nhân. Tìm hiểu ngay gói G-ALLERGY của Genetica để biết thêm chi tiết.

Nguồn tham khảo

1. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/milk-allergy/symptoms-causes/syc-20375101
2. https://patient.info/doctor/cows-milk-protein-allergy-pro
3. https://acaai.org/allergies/allergic-conditions/food/milk-dairy/
4. https://www.healthline.com/health/allergies/milk-protein-allergy-formula-options#Youre-not-alone
5. https://patient.info/allergies-blood-immune/food-allergy-and-intolerance/cows-milk-protein-allergy